علت کم شنوایی و یا ناشنوایی یک گوش چیست؟

کم شنوایی یک طرفه، وضعیتی است که در آن، فقط یکی از گوش ها دچار مشکل شنوایی می شود و بیمارن صدا ها ها رو متقارن نمی شنوند. طبق پیش بینی وزارت بهداشت جهانی، تا سال 2050 حدود 2.5 میلیارد از انسان ها، درجاتی از کم شنوایی را تجریه می کنند؛ پس منطقی است که بگوییم، کم شنوایی یک طرفه هم مانند انواع و درجات دیگر از ناشنوایی و کم شنوایی، طی سال های آینده شیوع پیدا می کند. کم شنوایی یک طرفه علامت هایی نظیر: محو و خفه شدن صدا، مشکل در فهمیدن کلمات مخصوصا در مکان های شلوغ و مشکل در شنیدن حروف بیصدا دارد. یکی از گزینه های درمانی مناسب برای این بیماری، استفاده از سمعک های کراس و بای کراس است.

کاهش شنوایی در یک گوش چگونه اتفاق می‌افتد

گوش مجموعه‌ای پیچیده از مراحل را دنبال می‌کند تا در نهایت اطلاعات صوتی را به گونه‌ای به مغز برساند که قابل تفسیر باشند. این فرآیند را می‌توان به مراحل زیر تقسیم کرد:

• گوش خارجی که شامل مجرای گوش تا پرده گوش است، صدا را جمع آوری می‌کند.
• گوش میانی این صدا را از پرده گوش به گوش داخلی از طریق سه استخوان ریز (مالئوس، اینکوس و رکابی) هدایت و تقویت می‌کند.
• گوش داخلی شامل یک عضو حلزونی شکل به نام حلزون است که در آن امواج صوتی مکانیکی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند.
• سپس عصب شنوایی این سیگنال‌های الکتریکی را به مغز منتقل می‌کند.
• مغز اطلاعات ارائه شده را جمع آوری می‌کند و معنی صدا را تفسیر می‌کند.

 یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی در مورد علت ناشنوایی یک گوش یا علت کم شنوایی گوش گفته است: هر چیزی که مانع از رسیدن موج صوتی در جو به گوش داخلی شود، به عنوان یک اختلال مکانیکی یا رسانایی طبقه بندی می‌شود. کاهش شنوایی نشأت گرفته از حلزون به مغز همان چیزی است که ما آن را کم شنوایی یا ناشنوایی حسی عصبی می‌نامیم. «حسی» به معنای حلزون و «عصبی» به معنای بافت عصبی مانند عصب یا مغز است.

کم شنوایی یک طرفه زمانی رخ می‌دهد که فرآیند شنوایی که در بالا توضیح داده شد تنها در یک گوش مختل شود.

کم شنوایی یک طرفه نیز می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در طول زمان رخ دهد. پزشکان کم شنوایی ناگهانی را کاهش شنوایی که در کمتر از 24 ساعت اتفاق می‌افتد تعریف می‌کنند، اگرچه ممکن است فرد تا زمانی که سعی در استفاده از گوش آسیب‌دیده نداشته باشد متوجه کاهش شنوایی خود نشود. ناشنوایی کامل یک گوش به صورت یک مورد اورژانس پزشکی در نظر گرفته می‌شود و هر چه زودتر فرد به پزشک مراجعه کند، شانس بیشتری برای بهبود شنوایی خود دارد.

برخی از موارد کم شنوایی یک طرفه را می‌توان به سرعت درمان کرد، مانند کم شنوایی ناشی از تجمع جرم گوش (یک علت شایع کم شنوایی هدایتی). در همین حال، عفونت گوش میانی را نیز می‌توان با کورتیکواستروئیدها، ضداحتقان‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها (برای عفونت‌های باکتریایی) درمان کرد، پس از آن شنوایی ضعیف اغلب باز می‌گردد. در صورتی که یک دارو به عنوان یک عارضه جانبی باعث کاهش شنوایی شود، قطع دارو به محض مشاهده کم شنوایی می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

برخی از کم شنوایی ها دائمی هستند، مانند مواردی که با آسیب صوتی به گوش داخلی یا تغییرات آرتروز در استخوان های کوچک گوش میانی همراه است.

علل کم شنوایی در یک گوش

پزشکان و شنوایی سنجان به منظور ساده کردن معاینات سلامت شنوایی، کم شنوایی را به دو دسته تقسیم می‌کنند: رسانایی که شامل عملکرد مکانیکی گوش خارجی و یا میانی می‌شود و حسی عصبی که بر گوش داخلی یا مغز تأثیر می‌گذارد. مردم اغلب کمی از هر دو را دارند. تعیین علت ناشنوایی یک طرفه گوش می‌تواند به متخصصان سلامت شنوایی کمک کند تا به بیمار توصیه کنند که آیا این فقدان دائمی است و یا قابل برگشت و قابل درمان است.

علل مختلف بالقوه کم شنوایی و ناشنوایی یک طرفه گوش را می‌توانید در زیر بررسی کنید. همچنین می‌توانید ببینید که پزشکان کدام علت‌ها را دائمی و کدام را قابل بازگشت می‌دانید. توجه داشته باشید برای شرایط خاص خود با پزشک خود مشورت کنید تا هم علت کم شنوایی‌تان را تعیین کند و هم درمان مناسب برای شما را ارائه کند.

کاهش شنوایی در یک گوش چگونه اتفاق می‌افتد؟

گوش مجموعه‌ای پیچیده از مراحل را دنبال می‌کند تا در نهایت اطلاعات صوتی را به گونه‌ای به مغز برساند که قابل تفسیر باشند. این فرآیند را می‌توان به مراحل زیر تقسیم کرد:

• گوش خارجی که شامل مجرای گوش تا پرده گوش است، صدا را جمع آوری می‌کند.
• گوش میانی این صدا را از پرده گوش به گوش داخلی از طریق سه استخوان ریز (مالئوس، اینکوس و رکابی) هدایت و تقویت می‌کند.
• گوش داخلی شامل یک عضو حلزونی شکل به نام حلزون است که در آن امواج صوتی مکانیکی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند.
• سپس عصب شنوایی این سیگنال‌های الکتریکی را به مغز منتقل می‌کند.
• مغز اطلاعات ارائه شده را جمع آوری می‌کند و معنی صدا را تفسیر می‌کند.

 یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی در مورد علت ناشنوایی یک گوش یا علت کم شنوایی گوش گفته است: هر چیزی که مانع از رسیدن موج صوتی در جو به گوش داخلی شود، به عنوان یک اختلال مکانیکی یا رسانایی طبقه بندی می‌شود. کاهش شنوایی نشأت گرفته از حلزون به مغز همان چیزی است که ما آن را کم شنوایی یا ناشنوایی حسی عصبی می‌نامیم. «حسی» به معنای حلزون و «عصبی» به معنای بافت عصبی مانند عصب یا مغز است.

کم شنوایی یک طرفه زمانی رخ می‌دهد که فرآیند شنوایی که در بالا توضیح داده شد تنها در یک گوش مختل شود.

کم شنوایی یک طرفه نیز می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در طول زمان رخ دهد. پزشکان کم شنوایی ناگهانی را کاهش شنوایی که در کمتر از 24 ساعت اتفاق می‌افتد تعریف می‌کنند، اگرچه ممکن است فرد تا زمانی که سعی در استفاده از گوش آسیب‌دیده نداشته باشد متوجه کاهش شنوایی خود نشود. ناشنوایی کامل یک گوش به صورت یک مورد اورژانس پزشکی در نظر گرفته می‌شود و هر چه زودتر فرد به پزشک مراجعه کند، شانس بیشتری برای بهبود شنوایی خود دارد.

برخی از موارد کم شنوایی یک طرفه را می‌توان به سرعت درمان کرد، مانند کم شنوایی ناشی از تجمع جرم گوش (یک علت شایع کم شنوایی هدایتی). در همین حال، عفونت گوش میانی را نیز می‌توان با کورتیکواستروئیدها، ضداحتقان‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها (برای عفونت‌های باکتریایی) درمان کرد، پس از آن شنوایی ضعیف اغلب باز می‌گردد. در صورتی که یک دارو به عنوان یک عارضه جانبی باعث کاهش شنوایی شود، قطع دارو به محض مشاهده کم شنوایی می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

برخی از کم شنوایی ها دائمی هستند، مانند مواردی که با آسیب صوتی به گوش داخلی یا تغییرات آرتروز در استخوان های کوچک گوش میانی همراه است.

علل کم شنوایی در یک گوش

پزشکان و شنوایی سنجان به منظور ساده کردن معاینات سلامت شنوایی، کم شنوایی را به دو دسته تقسیم می‌کنند: رسانایی که شامل عملکرد مکانیکی گوش خارجی و یا میانی می‌شود و حسی عصبی که بر گوش داخلی یا مغز تأثیر می‌گذارد. مردم اغلب کمی از هر دو را دارند. تعیین علت ناشنوایی یک طرفه گوش می‌تواند به متخصصان سلامت شنوایی کمک کند تا به بیمار توصیه کنند که آیا این فقدان دائمی است و یا قابل برگشت و قابل درمان است.

علل مختلف بالقوه کم شنوایی و ناشنوایی یک طرفه گوش را می‌توانید در زیر بررسی کنید. همچنین می‌توانید ببینید که پزشکان کدام علت‌ها را دائمی و کدام را قابل بازگشت می‌دانید. توجه داشته باشید برای شرایط خاص خود با پزشک خود مشورت کنید تا هم علت کم شنوایی‌تان را تعیین کند و هم درمان مناسب برای شما را ارائه کند.

کاهش شنوایی هدایتی

تجمع جرم گوش یکی از دلایل شایع کم شنوایی یک طرفه است. عفونت‌ها می‌توانند باعث تورم شیپور استاش، جلوگیری از تخلیه مایعات از گوش میانی، افزایش فشار در گوش میانی و جلوگیری از تقویت و/یا انتقال صداها از هوا به حلزون توسط سه استخوان گوش میانی شوند. اگر فشار به اندازه کافی طول بکشد، می‌تواند باعث آسیب دائمی به شنوایی فرد شود. در این شرایط، قرار گرفتن در معرض صدای بسیار بلند، ضربه زدن با سواب پنبه‌ای در گوش، عفونت یا ضربه می‌تواند پرده گوش را پاره کند. در این مواقع ممکن است یک گوش بیشتر در معرض خطر قرار گیرد. علت نشنیدن گوش چپ و یا راست می‌تواند به دلیل تجمع جرم گوش باشد.

کاهش شنوایی حسی عصبی

متخصصان شنوایی نگران کم شنوایی حسی عصبی یک طرفه هستند زیرا می‌تواند نشان دهنده یک مشکل نادر اما جدی مانند تومور، آسیب یا بیماری عصبی باشد. اگر گوش داخلی آسیب دیده باشد، نمی‌تواند ارتعاشات را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کند. همچنین اگر عصب شنوایی از کار بیفتد، نمی‌تواند سیگنال‌ها را به مغز منتقل کند.

صداهای بلند معمولاً به هر دو گوش آسیب می‌زنند، اما گاهی اوقات فرد در یک طرف بدن در معرض صداهای بلند قرار می‌گیرد در حالی که سر او از گوش دیگر محافظت می‌کند. برای مثال، ماشین‌کاری که تمام روز را با دستگاهی با صدای بلند در سمت راست خود می‌نشیند، ممکن است متوجه شود که صدا بیشتر به گوش راست او آسیب رسانده است.

چگونه کاهش شنوایی در یک گوش بر شنوایی تأثیر می‌گذارد؟

داشتن شنوایی در دو گوش به فرد این امکان را می‌دهد که صدا را بیابد و تفسیر کند. اگر صدایی از سمت راست می‌آید، ابتدا گوش راست آن را می‌شنود. سپس گوش چپ صدا را با اندکی تأخیر می‌شنود، زیرا از صدا دورتر است. همچنین آن را کمی خفه می‌شنود، زیرا سر بین گوش چپ و منبع صدا قرار دارد. مغز این دو صدا را با هم مقایسه می‌کند تا دریابد که احتمالاً صدا از کجا سرچشمه گرفته است. اگر یکی از گوش‌ها کار نکند، مغز نمی‌تواند زمان و بلندی صدا را مقایسه کند و منشا صدا را تعیین نمی‌کند و چنین ناتوانی می‌تواند بی‌ثبات‌کننده و منحرف‌کننده باشد.

گوش داخلی عملکرد مهم دیگری را به نام تعادل را انجام می‌دهد. کانال‌های نیم دایره‌ای آن وظیفه دارند به مغز بفهمانند که سر در کجاست، با چه سرعتی حرکت می‌کند و در چه جهتی است. گوش داخلی به حلزون گوش متصل است، بنابراین برخی از مشکلات حلزون می‌تواند هم شنوایی و هم تعادل را مختل کند. به عنوان مثال، علائم بیماری منیر شامل سرگیجه، صدای زنگ در گوش ( وزوز گوش ) و از دست دادن شنوایی است.

کاهش شنوایی در یک گوش چگونه تشخیص داده می‌شود؟

ابتدا، یک پزشک یا متخصص شنوایی سنج در مورد وضعیت سلامت عمومی بیمار، سرعت کاهش شنوایی درک شده، قرار گرفتن در معرض صداهای بلند یا داروهای اتوتوکسیک، صدمات و عفونت‌های اخیر می‌پرسد.

سپس با استفاده از اتوسکوپ گوش خارجی، مجرای گوش و پرده گوش را بررسی می‌کند. معاینه اتوسکوپی با برداشتن جرم گوش، نگاهی به پرده گوش و اطمینان از عدم وجود عفونت یا سوراخ در پرده گوش و عدم وجود مایع در پشت گوش آغاز می‌شود که می‌تواند نشانه عفونت باشد. اگر گوش میانی را نتوان از طریق شیپور استاش تخلیه کرد، مایع می‌تواند تجمع یافته و استخوان‌های گوش میانی را مرطوب کند و از انتقال صدا به گوش داخلی جلوگیری کند.

پزشک همچنین ممکن است آزمایش تنظیم چنگال را انجام دهد تا ببیند آیا هر دو گوش به طور مساوی می‌شنوند یا نه و  آیا مشکل احتمالاً رسانایی است یا حسی عصبی.

برای بررسی عملکرد گوش میانی، متخصصان شنوایی یک تست تمپانومتری انجام می‌دهند. بخشی از ابزار آزمایش، هوا را به پرده تمپان (پرده گوش) می‌دمد، و قسمت دیگر واکنش پذیری غشاء و استخوان‌های گوش میانی را اندازه گیری می‌کند. اگر پرده گوش به طور طبیعی واکنش نشان ندهد، این کمبود می‌تواند منشأ کاهش شنوایی باشد.

شنوایی سنجان همچنین آزمایش شنوایی را برای نشان دادن میزان شنیدن بیمار در هر فرکانس در هر گوش انجام می‌دهند. در ساختن آن نمودار یا ادیوگرام، آن ها هم شنوایی و هم پاسخ‌های شناختی به صداها را آزمایش می‌کنند. این تست در یک غرفه صدای بسیار آرام با هدفون انجام می‌شود.

درمان ناشنوایی یک طرفه گوش

بسته به علت آن، درمان‌های بالقوه مختلفی کاهش شنوایی یک طرفه وجود دارد. هنگامی که از نظر پزشکی نمی‌توان کاری انجام داد، بهتر است به یک متخصص شنوایی سنج مراجعه کنید که می‌تواند درمان‌هایی را برای کاهش کم شنوایی و بهبود کیفیت کلی زندگی ارائه دهد. به عنوان مثال، شنوایی سنجان می‌توانند برای بیمار مبتلا به کم شنوایی یک طرفه، نوع خاصی از سمعک به نام کراس (CROS) را که شنوایی دو طرفه را تقلید می‌کند، پیشنهاد دهند.

اگر فردی در هر دو گوش کم شنوایی داشته باشد اما یکی از گوش‌هایش شدیدتر از دیگری باشد، ممکن است واجد شرایط استفاده از سمعک‌های (BiCROS) باشد. برای خرید سمعک، خرید سمعک نامرئی و خرید سمعک هوشمند می‌توانید به کلینیک طنین سمعک مراجعه کنید.

ناشناخته ماندن علت کم شنوایی یک طرفه نیز بسیار رایج است، اما بسیاری از شرایط با کورتیکواستروئیدهای خوراکی و استفاده از نوعی دستگاه کمک شنوایی مانند سمعک CROS یا BiCROS بهبود می‌یابند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

مقداری کم شنوایی به تدریج اتفاق می‌افتد. اما اگر متوجه شدید که به نظر می‌رسد مردم بیشتر زمزمه می‌کنند یا نمی‌توانید بفهمید که مردم به شما چه می‌گویند، بهتر است برای درمان کم شنوایی گوش چپ و یا درمان کم شنوایی گوش راست به پزشک خود مراجعه کنید. اگر در شنوایی یک گوش مشکل دارید یا صدای زمزمه یا زنگ مداوم در یک گوش می‌شنوید، نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

از دست دادن شنوایی در یک گوش می‌تواند عواقب جدی داشته باشد، از افزایش خطر زمین خوردن تا کاهش سلامت شناختی، اما کمک گرفتن برای کاهش شنوایی ناگهانی بسیار مهم است. توجه داشته باشید بیدار شدن با کم شنوایی طبیعی نیست. هر نوع از دست دادن شنوایی ناگهانی، چه یک طرفه یا دو طرفه، طبیعی نیست. در این مواقع منتظر ماندن اصلا توصیه نمی‌شود زیرا زمان فاکتور مهمی در درمان سریع است.

سخن آخر

پیدا کردن درمان مناسب برای کم شنوایی یک طرفه یا دو طرفه ضروری است. از آنجایی که پیرسبیکوزیس – یا کم شنوایی مرتبط با افزایش سن – معمولاً به کندی بروز می‌کند، ممکن است در طی سال‌ها مورد توجه قرار نگیرد. اما تشخیص و درمان به موقع ناشنوایی یک طرفه گوش مهم است، زیرا درمان می‌تواند زوال شناختی را معکوس کند. انواع و علل متعددی برای کم شنوایی وجود دارد و شناسایی علت اصلی می‌تواند به تعیین درمان کمک کند. برای خرید سمعک مناسب برای کم شنوایی یک طرفه و یا تعمیر سمعک می‌توانید با متخصصان ما تماس بگیرید.