تاثیر بیماری های مادرزادی بر شنوایی انسان

صفحه اصلی » مقالات » دانشنامه مشکلات شنوایی » تاثیر بیماری های مادرزادی بر شنوایی انسان

دانشنامه مشکلات شنوایی

بیماری های مادرزادی می توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر شنوایی انسان تاثیر بگذارند. تاثیر بیماری های مادرزادی بر شنوایی می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. برخی از افراد ممکن است فقط در شنیدن صداهای بلند مشکل داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به طور کامل ناشنوا باشند. در این مقاله از طنین سمعک در مورد تاثیر بیماری‌های مادرزادی بر شنوایی انسان صحبت خواهیم کرد.

بیماری های شنوایی مادرزادی

به طور کلی افت شنوایی می‌ تواند ناشی از برخی علل حین تولد باشد. این علل در هنگام تولد عبارتند از:

• کمبود اکسیژن، ضربه در حین زایمان، عفونت کانال زایمان مادر
• علت و عوامل بعد از تولد و نوزادی
• عفونت‌ها، ابتلابه اوریون، سرخک، یرقان، عفونت‌های گوش میانی، در معرض سروصدای بلند قرارداشتن، مننژیت، انسفالیت و…

سرخجه

ابتلای مادر، به ویژه در سه ماهه اول بارداری، علائم ناهنجاری را بر روی سیستم شنوایی، به ویژه سیستم حسی-عصبی، ایجاد می‌نماید. ادیوگرام آن‌ها معمولاً افت دوطرفه به حد متوسط یا شدید دارد. در برخی موارد، بخش‌های تعادلی نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. از آنجا که انتقال بیماری از طریق مادر اتفاق می‌افتد، واکسیناسیون مادران نقش حیاتی در پیشگیری از این بیماری را ایفا می‌کند. با توجه به ماهیت ویروسی بودن بیماری سرخجه، این بیماری به عنوان یک مشکل مسری محسوب می‌شود؛ بنابراین، باید از تماس با افراد مشکوک یا مبتلا به سرخجه جلوگیری شود. در برخی موارد، بیماری ممکن است به سیستم عصبی مرکزی نیز آسیب وارد کند و منجر به بروز مشکلات چشمی مانند کاتاراکت یا ناهنجاری‌های قلبی و کلیوی گردد. همچنین، یافته‌های مذکور ممکن است در برخی موارد منجر به مرگ جنین یا نوزاد شود.

سیفلیس

بیماری سیفلیس مادرزادی یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند به انواع مختلفی از بدن حمله کند. این بیماری اغلب به گونه‌های مختلف سیفلیس منجر می‌شود و گاهاً قسمت‌های مختلفی از سیستم عصبی مرکزی و پرده‌های مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین، آسیب‌های استخوانی و ناهنجاری‌های دیگر نیز ممکن است ایجاد گردد.

تأثیر منفی این بیماری بر سیستم شنوایی معمولاً به گونه‌ای است که گاهاً سیستم حسی-عصبی و گاهاً گوش میانی (استخوانچه‌ها) آسیب می‌بیند. در برخی موارد، کم شنوایی حسی-عصبی و در موارد دیگر، کم شنوایی آمیخته قابل مشاهده است، اگرچه بیشتر موارد به شکل حسی-عصبی هستند. این کم شنوایی معمولاً دوطرفه است و در فرکانس‌های پایین‌تر بیشتر دیده می‌شود.

عامل این بیماری باکتریایی است و از ماهیت مسری برخوردار است. یکی از راه‌های مؤثر در پیشگیری از این بیماری، واکسیناسیون به موقع مادران است.

سرخک

در بیماری سرخک ممکن است هر یک از انواع کم شنوایی حسی- عصبی آمیخته و یا انتقالی (به دلیل اوتیث گوش میانی) به صورت دوطرفه در حد متوسط به بالامشاهده گردد.

دیابت

دیابت مادرزادی می‌تواند تأثیرات مختلفی بر شنوایی جنین داشته باشد. این بیماری ممکن است با افت توانایی حسی-عصبی شنوایی، اختلالات در توسعه نظام عصبی جنین، افزایش فشار خون و خطر عفونت‌های گوش همراه باشد. این تأثیرات ممکن است منجر به کاهش شنوایی در فرکانس‌های مختلف و به صورت یک‌طرفه یا دوطرفه باشد. توصیه می‌شود که زنان باردار با دیابت یا در معرض خطر دیابت مادرزادی، مراقبت‌های پزشکی منظم را دنبال کنند تا هر گونه مشکلات شنوایی در اثر دیابت جلوگیری شود، از جمله کنترل دقیق دیابت و مداوا توسط پزشک متخصص.

آنوکسی

کاهش اکسیژن در حین تولد ممکن است باعث ایجاد آنوکسی شود، که در این حالت، رنگ نوزاد تیره می‌شود. در آنوکسی، کاهش در فرکانس‌های گفتاری به‌طور تیپیک وجود ندارد یا بسیار جزئی است؛ اما در فرکانس‌های پایین، افت بسیار زیادی مشاهده می‌شود. بسته به مدت زمان کاهش اکسیژن، سیستم عصبی مرکزی نیز ممکن است درگیر گردد.

اوریون

اوریون یک بیماری است که لنفاوی‌های بناگوش را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در بیشتر موارد، کاهش شنوایی ممکن است فقط دز یک گوش رخ دهد، و به ندرت افت شنوایی دوطرفه مشاهده می‌شود. این بیماری اغلب در محدوده سنی اطفال اتفاق می‌افتد و اگرچه احتمال بروز آن در بزرگ‌ترها نیز وجود دارد، اما در شیرخواران این احتمال بسیار کمتر است. تقریباً یک نفر از هر چند ده هزار نفر که به اوریون مبتلا می‌شوند، ممکن است تأثیرات منفی بر سیستم شنوایی خود را تجربه کنند. در موارد بسیار حاد در افراد بزرگسال، غدد تناسلی نیز ممکن است متأثر شوند. نوع کم شنوایی در اوریون به صورت حسی-عصبی در حد عمیق تا بالایی ممکن است ظاهر شود.

آسیب مغزی (ضایعات مغزی)

یکی از بیماری‌هایی که در طبقه اختلالات درکی کودکان جای می‌گیرد، ضایعات مرکزی است. افراد مبتلا به این بیماری هرچند که هوش طبیعی داشته باشند، اما علیرغم توانایی در شنیدن صدا، قابلیت درک اصوات را ندارند. برای تحلیل موارد مختلف این بیماری، عوامل متابولیکی، ارثی، ضربه‌ها و مسمومیت‌ها باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. همچنین، منطقه‌های مختلفی از سیستم عصبی مرکزی ممکن است درگیر شوند.

بیماری های قلبی

بیماری‌های قلبی ممکن است تأثیرات جانبی بر شنوایی داشته باشند. برخی عوامل مرتبط با بیماری‌های قلبی می‌توانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت شنوایی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، افزایش فشار خون، افتراق گوشی (توازن آهسته قلبی)، یا عدم عملکرد بهینه عروق جلوگیری کننده می‌توانند به مشکلات شنوایی منجر شوند. توصیه می‌شود که افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی نیز در کنار درمان قلبی خود، به سلامت شنوایی‌شان نیز توجه کنند و در صورت نیاز، مشاوره پزشک متخصص در این زمینه را جستجو کنند.

مسمومیت های ناشی از دارو

در صورتی که مسمومیت دارویی ایجاد شود، کاهش شنوایی به صورت حسی-عصبی دوطرفه، به‌ویژه در فرکانس‌های زیر، نسبت به فرکانس‌های بم بیشتر خواهد بود. کم شنوایی ناشی از دارو ممکن است از طریق خون مادر (جفت) به جنین آسیب برساند. بنابراین، این ممکن است به‌عنوان یکی از عوامل موجب کم‌شنوایی یا ناشنوایی کودکان در مرحله جنینی مطرح گردد. در میان داروهایی که به سیستم شنوایی آسیب می‌زنند، به‌طور کلی آنتی‌بیوتیک‌ها، سالیسیلات‌ها، و باربیتورات‌ها، نسبت به دیگر دسته‌های دارویی بیشتر تأثیرات منفی را ممکن است داشته باشند. در میان آنتی‌بیوتیک‌ها، آمینوگلیکوزیدها، به خصوص جنتومایسین، نئومایسین، کانامایسیون، و استرپتومایسین بیشترین اثرات ناشی از مصرف طولانی‌مدت را دارا هستند. هرچند که نوع و مدت زمان مصرف دارو نیز باید مورد نظر قرار گیرد. نوع کم‌شنوایی ناشی از مسمومیت دارویی معمولاً حسی-عصبی دوطرفه از ملایم تا شدید است، و در برخی موارد، افت بیشتر در فرکانس 4000 هرتز نیز مشاهده گردیده است.

کم شنوایی ناشی از ضربه صوتی

کودکانی که با ترقه، فشفشه و… بازی می کنند اکثرا در معرض خطر قرار دارند. انفجار باروت ها و ترقه ها تاثیرات نامطلوبی را می تواند بر سیستم حسی- عصبی کودکان ایجاد نماید. در این نوع آسیب افت شنوایی در فرکانس HZ 4000 مشاهده می گردد.

ضربه ها (تروما)

تروما یکی از عواملی است که می‌تواند در دوران جنینی و همچنین بعد از تولد، فرد را به آسیب بزند. زمانی که جمجمه با یک ضربه مواجه می‌شود، ارتعاش استخوان‌های جمجمه ممکن است ضربه را به انواع مختلفی از سیستم شنوایی هدایت کند.

تروما ممکن است باعث بروز ضایعات انتقالی، حسی-عصبی و مرکزی شود و بسته به عوارض ناشی از ضربه متنوع است. در شرایطی که ضربه باعث گسیختگی زنجیره استخوانی شود و پرده گوش در وضعیت سالم باقی بماند، افت شنوایی تقریباً dB 65 است و در صورت پاره شدن پرده گوش، حدود dB 45 افت ممکن است رخ دهد. در بعضی موارد (بیشتر اوقات) افت در فرکانس‌های زیر بیشتر از بم است، با اینکه شیب بسیار ملایم است. در شرایطی که ضربه به اندازه‌ای قوی باشد که هر دو قسمت سیستم شنوایی را آسیب بزند، افت در تمام فرکانس‌ها مشاهده می‌شود و کم‌شنوایی به شدت ممکن است باشد. به طور کلی باید به یاد داشت که تروما می‌تواند یکی از علل ضایعات محیطی و مرکزی باشد.

اوتیت ها

اوتیت ها به چهار دسته تقسیم می شوند:

1- التهاب پرده گوش

در این موارد، التهاب پرده گوش ممکن است به همراه مایع در گوش میانی باشد یا فقط التهاب پرده را شامل شود که در این حالت، شنوایی در محدوده نرمال خواهد بود.

2- اوتیت سروز

یک نوع اوتیت که مایع گوش میانی وجود دارد و حالت استریل دارد. این نوع اوتیت به ویژه در کودکان، به دلیل نارسایی عملکرد شیپور استاش، به وفور رخ می‌دهد. اوتیت سروز ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشد و در نوزادان، به ویژه تا دو سالگی، بیشتر دیده می‌شود. این نوع اوتیت معمولاً کم‌شنوایی انتقالی یک‌طرفه را ایجاد می‌کند. در برخی موارد، به دلیل طولانی شدن اوتیت سروز، حتی تا 8 سالگی اوتیت حاد ممکن است رخ دهد که در این صورت با تعبیه لوله تهویه در پرده گوش، نارسایی عملکرد شیپور استاش را برطرف می‌کنند.

در بعضی مواقع به دلیل طولانی شدن اوتیت سروز حتی تا سن 8 سالگی ممکن است اوتیت حاد حاصل گردد که در این صورت با تعبیه یک لوله تهویه در پرده گوش نارسایی عملکرد شیپور استاش را برطرف می کنند.

3- اوتیت حاد

در صورتی که عامل ویروسی یا باکتریایی به مایع گوش میانی وارد شود، مایع استریل در گوش میانی را از دست داده و عفونی می‌شود که بعضی اوقات باعث پارگی پرده گوش نیز می‌شود. اوتیت حاد ممکن است افت شنوایی انتقالی در حد متوسط تا شدید ایجاد کند.

4- اوتیت مزمن

اگر اوتیت مزمن مداوا نشد، ممکن است منجر به عفونت پرده‌های مغز، استخوان ماستوئید و گوش داخلی شود و حتی در برخی موارد، انتقال استخوانی دچار اشکال شده و در نتیجه، افت مختلط ایجاد شود. در حالت شدیدتر، ممکن است منجر به افت شنوایی حسی-عصبی حتی تا محدوده عمیق شود.

پارگی های پرده گوش

پارگی پرده گوش، به تناسب اندازه و موقعیت آن، می‌تواند میزان شنوایی را تحت تأثیر قرار دهد. پارگی‌ها، بر اثر عوامل مختلف از جمله عفونت یا ضربه، معمولاً منجر به افت شنوایی ملایم تا متوسط می‌شوند. این پارگی‌ها به طور کلی منجر به ضعف شنوایی می‌شوند و ممکن است نیاز به خرید سمعک را ایجاد کنند.

مننژیت

مننژیت ممکن است ناشی از عفونت پرده‌های مننژ مغز به دلیل باکتری یا ویروس شود. در این حالت، معمولاً افت شنوایی حسی-عصبی دوطرفه به شدت تا حد عمیق رخ می‌دهد و گاهی حتی ممکن است نوعی از کم‌شنوایی مطلق هم مشاهده شود. در صورتی که باقیمانده‌ی شنوایی وجود داشته باشد، راهکارهایی مانند استفاده از سمعک یا کاشت حلزون ممکن است توصیه شود. امروزه، انواع سمعک‌های نامرئی وجود دارند که افراد می‌توانند با استفاده از آن‌ها به راحتی کم‌شنوایی خود را تصحیح کرده و نگرانی از دیده شدن آن نداشته باشند.

کم شنوایی های ناشی از کم کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید، یک مشکل ژنتیکی و همچنین قابل تأثیر توسط عوامل محیطی است. عواملی مانند نارسایی در سنتز ید یا کمبود ید می‌توانند منجر به کم‌کاری تیروئید شوند. در مدت طولانی، کم شنوایی حاصل از این مشکل می‌تواند به تدریج پیشرونده تلقی شود. نوع کم شنوایی ممکن است به دلیل تأثیر کم‌کاری بر روی بخش‌های استخوانی باشد و همچنین از نوع آمیخته باشد. افرادی که درمان می‌شوند، احتمال بهبود کم‌شنوایی در آنها وجود دارد.

نسبتاً در 25 درصد از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، شنوایی بهبود یافته است. بازگشت شنوایی در موارد اکتسابی مرتبط با کم‌کاری تیروئید ممکن است رایج‌تر از موارد ژنتیکی باشد. کم‌کاری تیروئید تأثیرات منفی را بر روی اقسام مختلف بدن دارد؛ از جمله نارسایی استخوانی و اختلالات متابولیکی. اتروفی عروقی و انحلال سلول‌های حساس شنوایی نیز به عنوان عوارض ممکن مطرح می‌شوند.

کم شنوایی ناگهانی

این نوع کم‌شنوایی ممکن است ناشی از نارسایی عروقی، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، ضربه و … باشد. با این حال، دلایل کاملی برای کم‌شنوایی ناگهانی مشخص نیستند، و نارسایی عروقی به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل این نوع کم‌شنوایی مطرح است. این نوع کم‌شنوایی ممکن است به صورت حسی-عصبی یک‌طرفه در فرکانس‌های زیر ملایم تا عمیق ایجاد شود.

درمان تاثیر بیماری های مادرزادی بر شنوایی

تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای کودکانی که با بیماری های مادرزادی که بر شنوایی آنها تاثیر می گذارد متولد می شوند، بسیار مهم است. سمعک، کاشت حلزون شنوایی، کاردرمانی گفتار و آموزش زبان اشاره می تواند به این کودکان در یادگیری زبان و گفتار و داشتن زندگی سالم و پربار کمک کند.

سوالات متداول

چه بیماری های مادرزادی می توانند بر شنوایی انسان تاثیر بگذارند؟

بیماری های مادرزادی متعددی وجود دارند که می توانند بر شنوایی انسان تاثیر بگذارند. برخی از شایع ترین آنها سندروم داون، سندرم آشر و سندروم پاتو است.

چگونه می توان از تاثیر بیماری های مادرزادی بر شنوایی پیشگیری کرد؟

در حال حاضر هیچ راهی برای پیشگیری از همه بیماری های مادرزادی وجود ندارد. اما اگر سابقه خانوادگی بیماری های مادرزادی دارید، باید آزمایش های ژنتیکی را برای تعیین خطر ابتلا به آنها انجام دهید.

منابع:

• کتاب بیماری های گوش، تالیف دکتر ژرالد انگلیش، مترجمین: دکتر علی اکبر نصیری افشار، دکتر احمد تابش
• فصلنامه های علمی- پژوهشی توانبخشی
• فصلنامه های علمی- آموزشی- تخصصی و تحقیقی، شنوایی شناسی
• جزوات دانشگاهی در باب انواع کم شنوایی ها، آناتومی و فیزیولوژی گوش و بیماری های کودکان و تاثیر آن بر شنوایی

کلینیک شنوایی طنین سمعک: بهترین سمعک قیمت و گفتاردرمانی

درباره تحریریه طنین سمعک

کلینیک «طنین سمعک» با نزدیک به سی سال سابقه در زمینه شنوایی‌سنجی و تجویز سمعک، به عنوان یکی از پیشروان این صنعت در ایران شناخته می‌شود! با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و به‌روز، خدمات تخصصی شنوایی‌سنجی، تعیین سطح شنوایی، و تجویز سمعک‌های دیجیتالی را به بیش از ۵۰۰۰ بیمار ارائه داده‌ایم؛ با افتخار از نرخ رضایتمندی بالای ۹۵٪ بیمارانمان به عنوان نشانی از تعهد و تخصص خود یاد می‌کنیم.