اختلال یادگیری از چه سنی ارزیابی می‌شود؟

اختلالات یادگیری در کودکان یکی از  مواردی است که به‌راحتی قابل تشخیص نیستند و معمولاً از سال سوم ابتدایی به بعد می‌توان آن‌ها را تشخیص داد. ما در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی این اختلال، انواع آن را به شما معرفی کرده و درمورد سن ارزیابی اختلال یادگیری اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم تا بتوانید در تشخیص این اختلال و کمک به فرزندتان بهتر عمل کنید. اگر شما هم به فرایند یادگیری فرزندتان مشکوک هستید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

اختلال یادگیری شامل چه چیزهایی است؟

اختلالات یادگیری دسته‌ای از اختلالات هستند که از نحوۀ پردازش اطلاعات توسط مغز ناشی می‌شوند و درک برخی مفاهیم را دشوار می‌کنند. اختلال یادگیری کودکان معمولاً سنین پیش‌دبستانی و کودکستان است. اگر فرزند شما در گفتار، حروف یا نوشتار مشکلات قابل‌توجهی دارد، ممکن است دچار اختلال یادگیری یا ناتوانی یادگیری باشد.

البته توجه کنید این اختلال ربطی به ضریب هوشی ندارد و کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری دارای ضریب هوشی معمول هستند. در این موارد اطلاعات از چشم‌ها و گوش‌ها وارد می‌شوند، اما درست ترجمه و معنی نمی‌شود. به یک معنا آنچه بیان می‌شود پاسخ صحیح نیست.

نشانه‌های اختلالات یادگیری در کودکان

اختلالات یادگیری به سه دسته اصلی شامل اختلالات گفتاری یا زبانی، مشکل در مهارت‌های خواندن، نوشتن یا ریاضی تقسیم می‌شود و طیفی از اختلالات دیگر مانند مشکل در هماهنگی حرکتی، مهارت‌های حرکتی یا حافظه هم جزئی از این اختلالات هستند. گاهی ممکن است کودکان ترکیبی از اختلالات مختلف را نشان دهند. به‌طورکلی بر اساس سن ارزیابی اختلال یادگیری، می‌توان علائم این اختلال را به موارد زیر تقسیم کرد:

نشانه‌های اختلال یادگیری در کودکان زیر پنج سال

• تأخیر در یادگیری گفتار
• مشکلات تلفظی
• اختلال در یادگیری کلمات جدید
• مشکل در خواندن
• مشکل در یادگیری مباحثی مثل اعداد، الفبا، روزهای هفته، رنگ‌ها و اشکال
• عدم تمرکز
• مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها
• اختلال در دست‌گرفتن مداد یا خودکار
• مشکل در بستن دکمه، کشیدن زیپ و بستن بند کفش

نشانه‌های اختلال در سن پیش‌دبستانی

• تأخیر در گفتار
• مشکل در تلفظ درست کلمات
• مشکل در یادگیری کلمات جدید
• مشکل در خواندن
• مشکل در یادگیری اعداد و حروف الفبا
• مشکل در تمرکز بلندمدت
• ناتوانی در پیروی از دستورالعمل‌ها
• مشکل در، در دست‌گرفتن مداد و خودکار

نشانه‌های اختلال یادگیری در کودکان کلاس اول تا سوم

• مشکل در تلفظ صحیح کلمات
• اختلال در یادگیری اطلاعات یا مهارت‌های جدید
• مشکل در ترکیب‌کردن حروف و صداها
• قاتی کردن حروف و کلمات با هم
• عدم تمرکز طولانی‌مدت
• عدم پیروی از دستورالعمل‌ها
• مشکل در، در دست‌گرفتن مداد و خودکار
• هماهنگی حرکتی ضعیف

سن بروز اختلال یادگیری در کودکان

رشد و یادگیری در اکثر کودکان در سنین یکسانی صورت می‌گیرد، اما تفاوت‌های اندک در بین کودکان طبیعی است. به‌این‌ترتیب تاخیرهای اندک در یادگیری همیشه هم نشان‌دهنده مشکل نیست. مهم است که از نرخ رشد معمولی برای دوران نوزادی و اوایل کودکی آگاه باشید تا بتوانید متوجه شوید که اختلالات یادگیری از چه سنی شروع می‌شوند.

سن ارزیابی اختلال یادگیری معمولاً بعد از سه سال تحصیل در مدرسه است و پیش از آن به‌ندرت تشخیص داده می‌شود.

عوامل مؤثر در بروز اختلال یادگیری در کودکان

• وراثت
• عوامل محیطی: تغذیه نامناسب و ناسالم، رشد در محیط با استرس و اضطراب بالا، ضعف در ارتباط عاطفی والدین با کودک و…
• بیماری‌های طولانی‌مدت
• آسیب روانی
• ضربه جسمی
• سوءمصرف مواد توسط والدین
• مراقبت‌های پزشکی و ضعف تغذیه مادر قبل از تولد
• آسیب‌های قبل از تولد یا عوارض زایمان
• قرارگرفتن در معرض سموم محیطی

انواع اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری انواع متفاوتی دارند و بر همین اساس می‌توان محاسبه کرد که اختلال یادگیری از چه سنی ارزیابی می‌شود. انواع اختلالات یادگیری در کودکان عبارت‌اند از: نارساخوانی، نارسایی حساب و نارسانویسی. در ادامه این مطلب  همه این انواع را به شما معرفی خواهیم کرد:

1.   نارساخوانی

افرادی که دچار اختلال نارساخوانی هستند، معمولاً در ایجاد ارتباط بین حروف و صداها و همچنین املا و تشخیص کلمات مشکل دارند. این افراد مبتلا گاها علائم دیگری از بیماری را هم نشان می‌دهند که شامل موارد زیر است:

• ناتوانی در درک صحبت‌های دیگران.
• اختلال در سازماندهی زبان نوشتاری و گفتاری
• تأخیر در صحبت کردن.
• مشکل در بیان افکار و احساسات
• اختلال در یادگیری کلمات جدید
• مشکل در یادگیری زبان‌های خارجه
• مشکل در یادگیری آهنگ و قافیه.
• سرعت روخوانی پایین
• مشکل در درک سؤالات
• املای ضعیف
• مشکل در به‌خاطر سپردن اعداد
• مشکل در تشخیص چپ و راست

2.   نارسایی در نوشتن

اغلب این کودکان در نوشتن مشکل داشته و یا دستخط بسیار بدی دارند که باگذشت زمان بهتر نمی‌شود. همچنین این اختلال ممکن است باعث شود کودک هنگام در دست‌گرفتن خودکار یا مداد تنش داشته باشد. این اختلال علایم دیگری هم دارد که شامل موارد زیر است:

• بیزاری از نوشتن و نقاشی کشیدن
• مشکلات گرامری و دستور زبان
• مشکل در نوشتن ایده‌ها.
• کاهش انرژی یا علاقه به‌محض شروع نوشتن
• مشکل در نوشتن افکار
• صدا کشیدن کلمات هنگام نوشتن

۳.   نارسایی در حساب

کودکان مبتلا به این ناتوانی در درک مفاهیم اساسی حساب مانند کسری، خطوط عددی و اعداد مثبت و منفی و به‌طورکلی یادگیری ریاضیات دچار مشکل می‌شوند. سن ارزیابی اختلال یادگیری و نارسایی حساب معمولاً در دوران مدرسه است.  این نارسایی علائم دیگری هم دارد:

• مشکل در حل مسائل ریاضی
• اختلال در هنگام ایجاد تغییر در معاملات نقدی
• بی‌نظمی در روی کاغذ آوردن مسائل ریاضی
• مشکل در دنباله‌های منطقی
• اختلال در درک توالی زمانی رویدادها
• مشکل در توصیف فرایندهای ریاضی

۴.   اختلالات پردازش شنوایی و بینایی

همان‌طور که پیش‌ازاین گفتیم چشم‌ها و گوش‌ها وسیله اصلی انتقال اطلاعات به مغز هستند. به‌طورکلی اختلال پردازش در شنوایی و بینایی یادگیری را دچار مشکل می‌کند.

تشخیص و سن ارزیابی اختلالات یادگیری

تشخیص اختلال یادگیری کودکان کار چندان آسانی نیست. حتی اگر فکر می‌کنید فرزندتان داری علائم مشخص است باز هم نمی‌توان مطمئن بود. برای تشخیص درست و به‌موقع در اختلال یادگیری و همچنین برای درمان اختلال یادگیری در کودکان  مهم است که فرزندتان توسط یک متخصص واجد شرایط تست و معاینه شود.

همان‌طور که بیان شد، سن ارزیابی اختلال یادگیری بعد از رسیدن به کلاس سوم است. درواقع قبل از رسیدن کودک به کلاس سوم نمی‌توان با قطعیت تشخیص داد، ولی این به این معنی نیست که باید هرگونه نگرانی‌ای را تا پیش‌ازاین نادیده گرفت.

معلمان معمولاً در تشخیص این اختلالات خبره بوده و بهتر از والدین می‌توانند تشخیص دهند.

درمان اختلالات یادگیری در کودکان

• نروپلاستی:

یکی از اقداماتی که می‌توان برای کمک به کودکان دارای اختلال یادگیری انجام داد، نروپلاستی است. این کار می‌تواند در طول زندگی و در پاسخ به تجربیات جدید مغز، سلول‌های جدید تولید کند و منجر به بهبود یادگیری شود.

• کاردرمانی:

کار درمانی یکی از موثرترین روش های درمان اختلال یادگیری کودکان می باشد. در این روش یک درمانگر با استفاده از مهارت های خود به درمان کودک از قبیل نحوه به دست گرفتن مداد و دفتر انجام می گیرد.

• دارو درمانی:

نیاز به دارو درمانی اخرین مرحله از اختلالات یادگیری است. در این مورد بایستی پزشک یا روانپزشک با تشخیص سن ارزیابی اختلال یادگیری داروهایی را تجویز کند. داروهای مربوطه شامل درمان استرس، افسردگی و حتی کنترل بیش فعالی می باشد.

• معلم خصوصی یا برنامه تقویتی

استفاده از یک معلم خصوصی مانند معلم فیزیک و ریاضی می تواند برای بهبود مهارت های تحصیلی و نحوه مطالعه به کودکان شما کمک کند.

• برنامه آموزش فردی

مدارس ها موظف هستند یک برنامه آموزشی فردی برای کودکانی که دچار اختلال یادگیری هستند، ایجاد کنند.

• استفاده از تکنولوژی

امروزه برای اثربخشی بهتر در درمان اختلالات یادگیری کودکان از دستگاه های تکنولوژی نیز استفاده می کنند. این دستگاه ها قابلیت بررسی و تعیین سطح برای دانش آموزان دارند. استفاده از تمرینات چشمی و نوع رفتار کودک توسط این دستگاه ها ثبت می شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی و تعریف اختلالات یادگیری کودکان پرداختیم و انواع آن را به شما معرفی کردیم؛ بنابراین اگر فرزند شما برخی از این علائم را دارد می‌توانید به این موضوع شک کنید و برای مشاوره درمان اختلال یادگیری و درمان اختلال یادگیری در کودکان اقدام کنید. البته دقت داشته باشید که هر ناتوانی یادگیری علائم خاص خود را دارد، اما فردی که دچار یکی از این اختلالات است، ممکن است همه علائم آن را نداشته باشد.