گوش داخلی چیست – علائم و راهکار درمان بیماری های گوش داخلی
صفحه اصلی » مقالات » دانشنامه درمان بیماری های گوش » گوش داخلی چیست – علائم و راهکار درمان بیماری های گوش داخلی
گوش داخلی، بخشی از سیستم شنوایی است که وظیفه دریافت امواج صوتی و انتقال آنها به مغز را بر عهده دارد. این بخش حیاتی، میزبان ساختارهای پیچیدهای چون حلزون گوش و دستگاه تعادلی است که هر دو در فرآیند شنوایی و حفظ تعادل نقش دارند. بیماریهای متعددی مانند لابیرنتیت، که التهاب گوش داخلی را به دنبال دارد، میتواند بر این اندام تأثیر بگذارد و علائمی نظیر سرگیجه و کاهش شنوایی را ایجاد کند. درمانهای جدیدی مانند استفاده از داروهای کورتیکواستروئید برای کنترل التهاب و آنتیبیوتیکهای ضد ویروسی و باکتریایی به منظور مقابله با عفونتها مورد استفاده قرار میگیرند.
گوش داخلی چیست؟
گوش داخلی به عنوان درونی ترین قسمت سیستم شنوایی انسان شناخته میشود. به منظور آگاهی از عملکرد گوش داخلی، ابتدا باید با ساختار آن آشنا شویم. گوش داخلی به طور کلی از سه بخش حلزون گوش، سیستم دهلیزی و عصب دهلیزی (عصب شنوایی) تشکیل شده است.
بخش حلزونی گوش داخلی شامل یک ساختار مارپیچی و پر از مایع میباشد. در داخل حلزون گوش داخلی سلول های مویی وجود دارد که امواج صوتی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل میکنند.
در قسمت سیستم دهیلزی سه کانال نیم دایرهای پر از مایع و اندام های اتولیتی قرار دارند. این سه کانال با جهت گیری در سطوح مختلف، حرکات چرخشی سر را تشخیص میدهند.
عصب دهلیزی سیگنال های تولید شده توسط حلزون گوش و سیستم دهلیزی را به مغز میفرستد. این عصب از دو شاخه تشکیل شده است. یک شاخه به بخش حلزونی و شاخه دیگر به سیستم دهلیزی متصل میباشد.
با توجه ساختار گوش داخلی که با آن آشنا شدهاید، بخش حلزونی گوش داخلی، وظیفه شنوایی و سیستم های دهلیزی وظیفه برقراری تعادل را برعهده دارند. هردو این بخش ها با استفاده از عصب های دهلیزی سیگنال های الکتریکی خود را به منظور تفسیر، به مغز ارسال میکنند. مغز انسان با دریافت این سیگنال های الکتریکی با فرایندهای خاصی باعث شنیدن و حفظ تعادل ما میشوند. شکلگیری بیماری یا عفونت در گوش داخلی سبب به وجود آمدن اختلالاتی در ارسال سیگنال های الکتریکی میشود.
یکی از وظایف کمتر شناخته شده گوش داخلی، نقش آن در تنظیم سطح کلسیم بدن است. گوش داخلی حاوی سلولهای خاصی است که به تنظیم متابولیسم کلسیم کمک میکنند، که این موضوع برای حفظ سلامت استخوانها و عملکرد عضلات ضروری است. این سلولها در بخشی از گوش داخلی به نام “دهلیز” (Vestibule) قرار دارند و با تنظیم میزان کلسیمی که از مایع داخل گوش داخلی جذب یا دفع میشود، به حفظ تعادل الکترولیتی کمک میکنند. این فرآیند برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و انتقال پیامهای عصبی نیز حیاتی است.
طبق بررسیها، 6 درصد از بیماران مبتلا به بیماری خود ایمنی گوش داخلی تا حد از دست دادن عمیق شنوایی پیشرفت میکنند. این آمار نشاندهنده اهمیت تشخیص و درمان به موقع این بیماریها است.
بیماری ها و عفونت های گوش داخلی
عفونت های گوش داخلی (اوتیت داخلی) سبب تحریک یا ملتهب شدن گوش میشوند. در صورتی که شما درگیر سرماخوردگی یا آنفولانزا باشید، احتمال بروز این عفونت ها افزایش مییابد. همچنین ممکن است برخی از گوش میانی به گوش داخلی انتقال یافته باشند. عمده عفونت های گوش داخلی منشاء ویروسی دارند.
لابیرنتیت: این بیماری زمانی که بخش لابیرنتیت گوش داخلی در اثر ویروس یا باکتری دچار عفونت شود، شکل میگیرد. بیماری لابیرنتیت در هنگام عفونی شدن دستگاه تنفس فوقانی هم بروز میکند.
نوریت دهلیزی: به وضعیتی که عصب دهلیزی دچار عفونت و التهاب میشود، نوریت دهلیزی میگویند. همان ویروسی که باعث بروز بیماری سرماخوردگی میشود، مسئول شکل گیری این عفونت میباشد. با به وجود آمدن این بیماری در گوش داخلی، ارسال سیگنال های عصبی به مغز دچار اختلالاتی میشود.
با وجود اینکه اکثر بیماری های گوش داخلی منشاء عفونتی دارند، اما ممکن است دلایل دیگری هم در شکل گیری بیماری های گوش داخلی نقش داشته باشد. این بیماری ها هم میتوانند به اندازه بیماری هایی که منشاء عفونتی دارند، دردسرساز باشند.
بیماری منیر: با توجه به تحقیقات گسترده در این حوزه، کماکان متخصصین علت اصلی شکل گیری این بیماری را یافت نکردهاند، اما به طور کلی تجمع غیر متعارف مایع آندولنف (مایع گوش داخلی) در بخش لابیرنتیت سبب بروز بیماری منیر میشود.
نوروم آکوستیک: از جمله تومورهای خوش خیم و غیر سرطانی محسوب میشود که بر روی عصب اصلی واصل بین گوش داخلی و مغز شکل میگیرد. رشد بیماری نوروم آکوستیک به صورت آرام و تدریجی میباشد.
بیماری های خود ایمنی گوش داخلی(AIED): در این اختلال سیستم ایمنی بدن، سلول های گوش داخلی را به عنوان ویروس یا باکتری تشخیص میدهند و به اشتباه به آنها حمله میکنند. بیماری های خود ایمنی گوش داخلی از سری بیماری های نادر میباشند که میتوانند باعث کم شنوایی شوند.
با توجه به اینکه بیماری های گوش ممکن است منشاء عفونتی یا غیرعفونتی داشته باشند، بررسی علائم و نشانه های آنها در تشخیص نوع بیماری تاثیر به سزایی دارد.
برای رزرو نوبت شنوایی شناسی، مشاوره و خرید سمعک در تهران و سایر شهرستان ها تماس بگیرید.
علائم بیماری ها و عفونت های گوش داخلی
بیماری و عفونت های گوش داخلی ممکن است به طور ناگهانی و با علائمی دردناک شروع شود. گوش درد های شدید، التهاب و احساس سرگیجه از جمله شایع ترین مواردی هستند که عمدتاً افراد بزرگسال با آن روبرو میشوند. این علائم و نشانه ها در کودکان میتواند به صورت متفاوتی خود را بروز دهد. برخی از شایع ترین علائم بیماری و عفونت های گوش داخلی کودکان عبارتند از؛
- بی اشتهایی
- تب و سردرد
- گریه زیاد
- بروز رفتار هایی به همراه عصبانیت
- اختلال در خواب
- احساس درد زیاد به خصوص در ناحیه گوش
علائم و نشانه های عفونت های گوش داخلی در بزرگسالان با توجه به میزان شدت عفونت به صورت های دیگری خود را نشان میدهند.
- افت شنوایی یا اختلال در شنیدن
- سرگیجه
- وزوز گوش
- تهوع و استفراغ
- خارش و سوزش گوش
- خارج شدن ترشح از گوش
در صورتی که خود یا اطرافیانتان درگیر بیماری و عفونت های گوش داخلی شده باشید، به احتمال زیاد برخی از این علائم را در آن ها مشاهده کرده اید. موارد ذکر شده برخی از مهم ترین علائم بیماری و عفونت های گوش داخلی در بزرگسالان میباشد.
از آنجا که علائم و نشانه های بیماریهای شنوایی نزدیک به یکدیگر هستند، در بیماری های گوش داخلی که منشاء عفونتی ندارند هم ممکن است عمده این علائم دیده شوند. متخصصین به منظور تمایز و تشخیص این بیماری ها از آزمایش ها و تست های متعددی استفاده میکنند.
تشخیص و درمان بیماری های گوش داخلی
اگر تا به حال به یک متخصص شنوایی مراجعه کرده باشید یا نزدیکان خود را به آنجا برده باشید، متوجه این موضوع شدهاید که ابتدا پزشک با استفاده از ابزار هایی مانند اتوسکوپ به بررسی و معاینه گوش میپردازد تا نوع بیماری (عفونی یا غیرعفونی) را تشخیص دهند. آگاهی از این موضوع کمک بزرگی در سرعت بهبود و درمان بیماری میکند.
پس از تشخیص نوع بیماری، متخصصین با بررسی سابقه پزشکی بیمار، آزمایشات شنوایی و بیماری های زمینهای او، مراحل اولیه درمان را آغاز میکنند. در صورتی که بیماری عفونتی باشد؛ با توجه به نوع عفونت و میزان درگیری گوش بیمار، پزشکان از داروهای آنتی بیوتیک استفاده میکنند. تجویز این داروها در ابتدا به قطع عفونت کمک میکند و مانع از بیشتر پخش شدن آن میشود. در ادامه این داروها عفونت ها را از بین برده و محیط گوش داخلی را از ویروس و باکتری ها پاکسازی میکنند. همچنین پزشکان از دارو های مسکن به منظور کاهش درد و التهاب گوش استفاده میکنند.
درصورتی که بیماری گوش غیرعفونی باشد، متخصص با استفاده از آزمایشات شنوایی سنجی، الکترونیستاگموگرافی (ENG)، مطالعات تصویربرداری (MRI یا CT اسکن) و غیره بیماری را تشخیص میدهد و درمان آن را آغاز میکند. در این نوع بیماری ها، اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی تاثیر قابل توجه ای در بهبود و درمان دارند. اگر شدت این بیماری ها از حد قابل توجه ای عبور کند، پزشکان از داروهای ضد سرگیجه، ضد تهوع و حتی در مواقع نیاز از جراحی استفاده میکنند.
عوارض بیماری های گوش داخلی
داروها و آزمایشاتی که به منظور درمان بیماری های گوش داخلی استفاده میشوند، ممکن است عوارضی از خود به جای بگذارند. مصرف بدون نظارت و تجویز پزشک این داروها می تواند چالش ها و اختلالاتی را به وجود بیاورد. داروهای آنتی بیوتیک، سبب بروز عوارضی مانند مشکلات گوارشی، حساسیت به نور، عفونت های مخمری و غیره شوند.
برخی از افراد به علت اینکه دردهای زیاد و غیرقابل تحملی دارند، به مصرف بیرویه داروهای مسکن و ضد درد میپردازند. این داروها در دراز مدت سبب آسیب به کلیه و کبد، خطرات قلبی و عروقی و یبوست میشود.
جمع بندی نکات گوش داخلی
گوش داخلی به عنوان داخلی ترین بخش گوش، در انتهای مسیر پیچیده و پرپیچ و خم شنوایی انسان قرار دارد. بخش حلزونی و سیستم دهلیزی دو عنصر اصلی گوش داخلی میباشد که هر دو آنها توسط عصب دهلیزی به مغز متصل میشوند. این عصبها، سیگنالهای الکتریکی تولید شده توسط این دو بخش را به مغز میرسانند تا سبب شنوایی و تعادل شوند. بروز عفونت و بیماری در گوش داخلی سبب به وجودآمدن اختلال در پیام رسانی و ارسال سیگنالها میشود.
به منظور درمان بیماری و عفونت های گوش داخلی و خرید سمعک و تعمیر انواع سمعک، میتوانید به کلینیک شنوایی سنجی طنین سمعک مراجعه فرمایید.
برای رزرو نوبت شنوایی شناسی، مشاوره و خرید سمعک در تهران و سایر شهرستان ها تماس بگیرید.