دانشنامه مشکلات شنوایی

انواع کم شنوایی

کم شنوایی به سه نوع اصلی: کم شنوایی حسی-عصبی، کم شنوایی انتقالی و کم شنوایی مختلط، تقسیم می‌شود. کم شنوایی حسی-عصبی که به دلیل آسیب به گوش داخلی یا عصب شنوایی رخ می‌دهد، در بزرگسالان شایع‌تر است. از سوی دیگر، کم شنوایی انتقالی که به دلیل مشکلات در گوش خارجی یا میانی ایجاد می‌شود، در کودکان بیشتر دیده می‌شود. همچنین می توان کم شنوایی را به دو نوع زنتیکی و غیر ژنتیکی تقسیم بندی نمود؛ که در نوع ژنتیکی، وارثت ژن معیوب از والدین به فرزند، علت اصلی کم شنوایی است. در ادامه به توضیح انواع کم شنوایی می پردازیم.

کم شنوایی ژنتیکی

عوامل بسیاری می‌تواند سبب کم شنوایی شود. کم شنوایی ژنتیکی از والدین به کودکان انتقال می‌یابد. اگر یکی از پدر و مادر یا حتی هر دو ژن کم شنوایی داشته باشند، ممکن است به فرزندانشان منتقل شود. حتی در صورتی که هیچ‌کدام از والدین ژن کم شنوایی نداشته باشند، امکان ایجاد کم شنوایی در فرزندان وجود دارد. در این حالت، موتاسیون یا جهش ژنی ممکن است؛ علت کم شنوایی باشد که می‌تواند ناشی از عواملی مانند: مواد شیمیایی، بیماری‌ها یا آلودگی باشد. حدود 30 درصد از کودکان کم شنوا یا ناشنوا به دلیل کم شنوایی ژنتیکی می‌باشد.

کم شنوایی ژنتیکی، یکی از عوامل اصلی کم شنوایی کودکان است که می‌تواند؛ از بدو تولد یا در سال‌های اولیه زندگی ظاهر شود. در نوزادان، علامت‌های کم شنوایی شامل عدم واکنش به صداهای بلند، عدم چرخش سر به سمت منبع صدا و تاخیر در شروع گفتار است. اگر کودک تا سن معینی شروع به بیان کلمات نکند یا به نظر برسد که به صداهای اطراف واکنش کمی دارد، ممکن است نشانه‌ای از کم شنوایی باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این کودکان کمک کند و مانع از مشکلات بعدی در یادگیری زبان و برقراری ارتباط شود.

کم شنوایی غیر ژنتیکی

ژن‌های کودک به تنهایی علت کم شنوایی او نیستند؛ بلکه عوامل خارجی دیگری نیز می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. این اتفاق ممکن است قبل از تولد کودک رخ داده باشد؛ به عنوان مثال، مادر او ممکن است در معرض مواد شیمیایی خطرناک قرار گرفته یا به بیماری‌های جدی مبتلا شده باشد. حتی کودکانی که با شنوایی طبیعی به دنیا می‌آیند، ممکن است در زندگی خود ناشنوا یا کم شنوا شوند. به عنوان مثال، بیماری‌هایی مانند مننژیت، آبله مرغان و سرخک می‌توانند باعث کم شنوایی شوند. همچنین، قرار گرفتن کودک در معرض صدای بلند یا انجام فعالیت‌هایی که صدای بلندی دارند، ممکن است به کم شنوایی منجر شود. در نتیجه، همیشه وجود ژن های معیوب، عامل کم شنوایی نیست بلکه، انسان ها در صورت ابتلا به بعضی از بیماری ها یا جراحات شنوایی، به کم شنوایی دچار شوند.

ضربه به سر نیز ممکن است باعث آسیب رساندن به گوش شود و باعث کم شنوایی در فرد گردد. همچنین علل دیگری نیز برای کم شنوایی وجود دارند که به شرح زیر هستند:

• مننژیت؛ عفونت شدید مغز یا طناب نخاعی که می‌تواند به کم شنوایی منجر شود.
• داروها؛ برخی داروها می‌توانند به سیستم شنوایی آسیب بزنند و کم شنوایی ایجاد کنند.
• فقدان اکسیژن؛ اگر کودک قبل از تولد به مقدار کافی اکسیژن دریافت نکند، ممکن است هنگامی که به دنیا می‌آید، دچار کم شنوایی شود.
• تولد زودرس؛ اگر کودک زودتر از موعد به دنیا بیاید و شنوایی اش کامل رشد نکرده باشد، ممکن است هنگام تولد کم شنوایی داشته باشد.

انواع کم شنوایی بر اساس محل ضایعه در سیستم شنوایی

کم شنوایی مرکزی

در این مورد ادیوگرام فرد طبیعی می‌باشد ولی قادر به درک گفتار نمی‌باشد، بررسی این کم شنوایی نیاز به آزمایشات تخصصی‌تر داشته و با یک سنجش شنوایی معمولی (ادیومتری) قابل تشخیص نمی‌باشد.

کم شنوایی انتقالی

این مورد زمانی رخ می‌دهد که بر سر راه انتقال صوت از کانال گوش خارجی به گوش داخلی موانعی نظیر اختلال عملکرد شیپور استاش، اوتیت میانی، پارگی پرده گوش، وجود جرم گوش، ورود جسم خارجی در کانال گوش و …. ایجاد شود. اغلب کم شنوایی‌های انتقالی از طریق دارو یا جراحی برطرف می‌شوند.

کم شنوایی حسی-عصبی

این نوع کم شنوایی زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های شنوایی و یا عصب شنوایی آسیب دیده باشند. این نوع کم شنوایی غیرقابل برگشت بوده، تأثیر داروها، سرو صدای زیاد، برخی بیماری‌ها و پیرگوشی می‌توانند باعث این نوع کم شنوایی شوند.

کم شنوایی ترکیبی

زمانی این کم شنوایی اتفاق می‌افتد که فرد هم دچار کم شنوایی انتقالی و هم کم شنوایی حسی ـ عصبی می‌شود. چون کم شنوایی حسی ـ عصبی معمولاً بهبود پیدا نمی‌کند، اگر کم شنوایی انتقالی هم برطرف شود، این نوع کم شنوایی به‌طور صد درصد بهبود نمی‌یابد.

کم شنوایی تمارضی

در این مورد هیچ مشکلی در سیستم شنوایی فرد وجود ندارد اما فقط به نظر می‌رسد که فرد به کم شنوایی دچار است. این کم شنوایی می‌تواند تمارضی و یا سایکوژنیک باشد. در نوع تمارضی یا ظاهری فرد به هر دلیل تمایل دارد خود را کم شنوا جلوه دهد که طی آن فرد با اینکه هیچ‌گونه ضایعه‌ای در سیستم شنوایی خود ندارد، به دلیل مشکلات عاطفی ـ روانی احساس کم شنوایی را بروز می‌دهد.

سخن نهایی در مورد انواع کم شنوایی

همان طور که اشاره شد؛ کم شنوایی بسته به عامل آن، انواع مختلفی دارد. گاهی اوقات این اختلال به دلیل وجود یا ایجاد ژن معیوب است و گاهی، دلایل اکتسابی مانند: ضربه و آسیب به گوش، ابتلا به بعضی بیماری و عوارض داروها باشد. درمان کم شنوایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرا شنوایی پس از حس بینایی انسان، مهمترین عامل دریافت اطلاعات از محیط است.

درمان کم شنوایی بسته به نوع و عامل آن متفاوت است. به عنوان مثال، اگر شخصی دچار کم شنوایی ژنتیکی باشد؛ می تواند بر اساس میزان و شدت کم شنوایی یکی از راه های: استفاده از سمعک، کاشت حلزون، ژن درمانی و سلول های بنیادی استفاده کند و اگر به کم شنوایی غیر ژنتیکی دچار است؛ می تواند از جراحی، سمعک و دارودرمانی برای به دست آوردن شنوایی، بهره ببرد.

درباره کلینیک طنین سمعک

کلینیک «طنین سمعک» با نزدیک به سی سال سابقه در زمینه شنوایی‌سنجی و تجویز سمعک، به عنوان یکی از پیشروان این صنعت در ایران شناخته می‌شود! با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و به‌روز، خدمات تخصصی شنوایی‌سنجی، تعیین سطح شنوایی، و تجویز سمعک‌های دیجیتالی را به بیش از ۵۰۰۰ بیمار ارائه داده‌ایم؛ با افتخار از نرخ رضایتمندی بالای ۹۵٪ بیمارانمان به عنوان نشانی از تعهد و تخصص خود یاد می‌کنیم.