معرفی انواع اختلالات یادگیری و روش های درمان اختلال یادگیری
برای شروع، باید این سوال را مطرح کنیم که اختلال یادگیری چیست؟ اختلال یادگیری به مشکلات خاصی اشاره دارد که در پردازش اطلاعات و مهارتهای یادگیری کودکان تأثیر میگذارد. این مشکلات باعث میشود که موفقیت تحصیلی کودکان در آزمونهای خواندن، نوشتن و محاسبه، کمتر از انتظارات باشد. اصطلاح اختلال یادگیری برای دانشآموزانی استفاده میشود که به طور مداوم با مشکلات درسی روبرو میشوند و در عین حال قابلیت استثنایی ندارند. آنها ظاهری طبیعی دارند و رشد جسمی و هوشی نرمالی دارند. این دانشآموزان همانند دیگر کودکان بازی میکنند و ارتباطات اجتماعی دارند، اما مشکل اصلی آنها عدم توانایی در بیان و نوشتن است.
بنابراین، این دانشآموزان در دستهی “دانشآموزان مبتلا به اختلال یادگیری” قرار میگیرند. این اختلال ممکن است باعث عدم توانایی کامل در صحبت کردن، گوش دادن، نوشتن، خواندن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی شود.
انواع اختلال یادگیری
اختلالهای یادگیری در کودکان شامل انواع مختلفی مانند نارساخوانی (دیسلکسیا)، نارسانویسی (دیسگرافیا)، نارسا حسابی (دیسکالکولیا) و اختلال پردازش شنوایی و حرکتی هستند. از این میان، نارساخوانی شایعترین نوع است که بسیاری از کودکان با آن مواجه میشوند. حدود 5 تا 15 درصد از کودکان به نوعی از اختلال یادگیری مبتلا هستند. نکته جالبی که شاید کمتر کسی بداند این است که برخی از کودکان با اختلال یادگیری، در زمینههای دیگر مانند هنر یا ورزش استعدادهای فوقالعادهای دارند که میتواند به آنها کمک کند تا با چالشهای یادگیری خود بهتر کنار بیایند. در ادامه انواع اختلال های یادگیری را به صورت کامل توضیح می دهیم؛ پس با ما همراه باشید.
اختلال یادگیری در خواندن
یکی از انواع اختلال یادگیری کودکان، اختلال یادگیری در خواندن است. در این اختلال کودک مشکلات زیادی در هجی کردن کلمات و فهم حروف و صدای حروف خواهد داشت. همچنین فرد با مشکلات زیادی در ادغام کردن حروف برای ساخت کلمات روبهرو خواهد شد. از مهمترین مشکلاتی اختلال یادگیری در خواندن ایجاد میکند، این است که مطالبی که کودک مطالعه میکند، به سرعت از ذهن او فراموش میشوند. همچنین فرد نمیتواند درک مناسبی از مطالبی داشته باشد که از روی کتاب میخواند. از نشانههای اختلال یادگیری در خواندن این است که کودک نمیتواند یک مطلب را با سرعت عادی بخواند.
همچنین کودک با مشکلات زیادی در درک و استنباط مطالب خوانده شده روبهرو خواهد شد و نمیتواند مفهوم بسیاری از کلمات و جملههای کتاب را متوجه شود. اگر به این موارد در کودکی توجه نشود، ممکن است در بزرگسالی هزینه درمان اختلال یادگیری بسیار افزایش یابد.
تاثیر اختلال یادگیری در خواندن بر درک کلمات
در اختلال یادگیری در خواندن، درک رابطه بین اصوات، حروف و کلمات بسیار مشکل انجام خواهد شد. همچنین در این اختلال توانایی درک معنای کلمات، عبارات و پاراگرافها به خوبی وجود نخواهد داشت. این نوع اختلال یادگیری باعث مشکلات زیادی در تشخیص حرف و کلمات و درک انواع کلمات و ایدهها خواهد شد.
همچنین مهارتهای لغت عمومی در این نوع کودکان دارای مشکلات زیادی خواهد بود. برای کاهش هزینه درمان میتوان با مراجعه به کلینیک درمان اختلال یادگیری برای درمان این اختلال بسیار مهم اقدام کرد. زیرا این اختلال باعث مشکل در شناسایی مفاهیم اصلی، تسلط ضعیف آویی، مشکلات رمز گشایی و ایجاد مشکل در ادغام واژگان جدید در جمله خواهد شد.
اختلال یادگیری در نوشتن
یکی از انواع اختلالات یادگیری که باعث مشکلات زیادی در کودک خواهد شد، اختلال یادگیری در نوشتن است. از نشانههای این اختلال یادگیری، ایجاد مشکل در یادگیری مهارتهای دیداری، مهارتهای حرکتی، ثبت موارد در حافظه و ایجاد مشکل در تغییر موارد در حافظه در لحظه است.
از مشکلات و نشانههای اختلال یادگیری در نوشتن میتوان به این موارد اشاره کرد که نوشتن مطالب و تکالیف را کودکان بسیار کند و آهسته انجام خواهند داد. همچنین این اختلال یادگیری باعث میشود که مطالب و مفاهیم بسیار بدخط و نامفهوم نوشته شوند. عدم درمان اختلال یادگیری کودکان در نوشتن باعث میشود که کودک نتواند افکار خود را به راحتی بر روی کاغذ بنویسد و در نوشتن مطالب ذهنی با مشکلات زیادی روبهرو شود.
از دیگر نشانههای اختلال یادگیری در نوشتن این است که کودک مطالبی را بر روی کاغذ مینویسد که درک آن برای سایر افراد مشکل خواهد بود و دیگران نمیتوانند به خوبی مفهوم کلمات و جملات نوشته شده را بفهمند.
همچنین کودکان مبتلا به این نوع اختلال یادگیری دارای مشکلات زیادی در یادگیری دروسی مانند املا، انشا و انجام مهارتهایی مانند جملهسازی خواهند بود. به عبارتی این اختلال باعث میشود کارهایی که با نوشتن مطالب ارتباط دارند، به سختی انجام شوند. پیشنهاد میشود برای کاهش هزینه درمان در صورت مشاهده این موارد، حتما به یک مرکز درمان اختلال یادگیری مراجعه شود.
عوارض عدم درمان اختلال یادگیری در نوشتن
اگر درمان اختلال یادگیری در نوشتن در کلینیک درمان اختلال یادگیری انجام نشود، فعالیت فیزیکی نوشتن بر روی کاغذ و فعالیت ذهنی درک و تلفیق اطلاعات با مشکلات بیشتری روبهرو خواهد شد. همچنین این اختلال باعث مشکلات فیزیکی در نوشتن کلمات و حروف خواهد شد.
از دیگر مشکلات این اختلال، ناتوانی در نوشتن مفهومی کلمات و ایجاد مشکل در ساماندهی افکار بر روی کاغذ است. از دیگر نشانههای این اختلال، میتوان به ایجاد مشکلات زیادی در مرتب بودن و پیوستگی در نوشتن، نوشتن دقیق حروف و کلمات، ثبات املا و نظم و انسجام در نوشتن اشاره کرد. به طوری که کودک نمیتواند جملات و کلمات را با مفهوم مناسب بر روی کاغذ بنویسد.
اختلال یادگیری در ریاضی
یکی از دیگر انواع اختلالات یادگیری در کودکان که ممکن است کودک شما به آن مبتلا شود، اختلال یادگیری ریاضی است. از مهمترین مشکلات و نشانههایی که این اختلال برای فرد ایجاد میکند، میتوان به ایجاد مشکل در فهم اصول ریاضی و قوانین اعداد اشاره کرد. به طوری که کودک نمیتواند بسیاری از اصول مهم در ارتباط بین اعداد و فرمولهای ریاضی را متوجه شود.
همچنین از دیگر مشکلات بروز این اختلال، مشکل در فراگیری و حفظ جدول ضرب است. کودک مبتلا به این اختلال نمیتواند همچنین انواع مسائل ریاضی را به راحتی حل کند و برای این کار با مشکل روبهرو خواهد بود. همچنین برای فرد مبتلا به این اختلال این امکان وجود دارد که از نمادهای اشتباه در مراحل حل مسئله استفاده شود. همچنین کودک در تجزیه و تحلیل کردن صورت مسائل ریاضی دچار مشکلات زیادی خواهد بود. مراجعه به یک مرکز درمان اختلال یادگیری، در این موارد میتواند کمک کننده باشد.
عدم درمان اختلال یادگیری در ریاضی، چه عواقبی دارد؟
عدم درمان اختلال یادگیری در ریاضی میتواند عوارض متعددی داشته باشد. این عوارض شامل کاهش اعتماد به نفس، مشکلات تحصیلی، و حتی مشکلات شغلی در آینده میشود. کودکان و بزرگسالانی که با این اختلال دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است در درک و انجام محاسبات ساده ریاضی دچار مشکل شوند که این امر میتواند به مشکلاتی در دروس دیگر مانند فیزیک و شیمی نیز منجر شود. همچنین، این افراد ممکن است در مدیریت مالی و انجام وظایف روزمرهای که نیاز به محاسبات دارند، دچار مشکل شوند. در نتیجه، عدم درمان این اختلال میتواند تأثیرات منفی بلندمدتی بر زندگی فرد داشته باشد.
اختلال یادگیری مهارت های حرکتی
اختلال یادگیری مهارت های حرکتی، بیشتر به مشکلات حرکتی و هماهنگی بدن شامل مهارتهای حرکتی ظریف مانند بریدن و نوشتن و مهارتهای حرکتی درشت مانند دویدن و پریدن مربوط است. اعمال حرکتی مانند دویدن، پریدن، بریدن و نوشتن به گونهای است که در مغز باید بتواند با اندامهای لازم ارتباط برقرار کند تا این اعمال به صورت کامل انجام شود. این اعمال به طور کلی مربوط به خروجی اطلاعات از مغز هستند.
از مهمترین نشانههای اختلال هماهنگی حرکتی این است که شما مشکلات زیادی در تواناییهای جسمی خواهید داشت که نیاز به هماهنگی چشم و دست خواهند داشت. از جمله این مهارتها میتوان به نگهداشتن مداد در دست و بستن دکمه پیراهن اشاره کرد. با مراجعه به مرکز درمان اختلال یادگیری، حتما برای درمان انواع اختلالات هماهنگی حرکتی اقدام کنید.
عوابق عدم درمان اختلال یادگیری مهرت های حرکتی
عدم درمان اختلال یادگیری حرکتی در کودکان میتواند عواقب جدی به همراه داشته باشد. اگر کودک نتواند مهارتهای حرکتی خود را به درستی استفاده کند، این مسئله منجر به کاهش تحرک او میشود. عدم تحرک به نوبه خود میتواند مشکلات روحی مانند افسردگی و اضطراب را تشدید کند و همچنین باعث چاقی و مشکلات گوارشی مانند تنبلی روده شود. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع این اختلال برای جلوگیری از این عواقب ضروری است.
اختلال یادگیری زبان
از انواع اختلالات یادگیری میتوان به اختلالات یادگیری زبان و ارتباطات شامل توانایی درک یا تولید زبان گفتار اشاره کرد. زبان در واقع برای توضیح کلامی در مورد یک چیز یا برقراری ارتباط با شخص دیگر به ساماندهی افکار در مغز و فراخوانی کلمات مناسب احتیاج دارد.
از نشانههای اختلال یادگیری زبان میتوان به مشکل در مهارتهای زبان کلامی مانند توانایی بازگویی داستان، روان بودن گفتار، توانایی درک معنای کلمات، توانایی درک گفتارها و مسیرهای مختلف و… اشاره کرد. کلینیک درمان اختلال یادگیری با کاهش هزینه درمان اختلال یادگیری، این کمک را به کودک میکند که مهارتهای یادگیری زبان خود را بسیار توسعه دهد.
عوابق درمان نشدن اختلال یادگیری زبان
درمان نشدن اختلال یادگیری زبان میتواند عواقب جدی و طولانیمدتی داشته باشد. این عواقب شامل مشکلات در برقراری ارتباط مؤثر، کاهش اعتماد به نفس، و مشکلات اجتماعی و تحصیلی میشود. کودکان و بزرگسالانی که با این اختلال دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است در فهم و بیان مفاهیم دچار مشکل شوند که این امر میتواند به انزوا و افسردگی منجر شود. همچنین، عدم درمان به موقع میتواند تواناییهای شغلی و حرفهای فرد را تحت تأثیر قرار دهد و فرصتهای شغلی را محدود کند. بنابراین، تشخیص و درمان زودهنگام این اختلال بسیار حیاتی است.
روش های درمانی اختلال یادگیری
روشهای درمان اختلال یادگیری شامل آموزش ویژه، کاردرمانی، گفتاردرمانی و استفاده از تکنولوژیهای کمکی است. موثرترین روش درمان، آموزش ویژه است که به طور خاص برای نیازهای هر فرد طراحی میشود. جدیدترین روش درمان، استفاده از تکنولوژیهای کمکی مانند نرمافزارهای آموزشی و ابزارهای دیجیتال است که به بهبود مهارتهای یادگیری کمک میکنند. این روشها با توجه به نیازهای خاص هر فرد، میتوانند به بهبود عملکرد تحصیلی و اجتماعی کمک کنند.
درمان اختلال یادگیری با لورتا
یکی از روشهای درمان اختلال یادگیری کودکان، درمان با استفاده از دستگاه لورتا است. دستگاه لورتا دارای عوارض و خطرات جانبی نیست و بدون نیاز به مصرف دارو، میتوان اختلال یادگیری کودک را درمان کرد. دستگاه نورتا در کلینیک تخصصی درمان اختلال یادگیرینسل فوق پیشرفته علم نوروفیدبک است و با قدرت چند برابر نوروفیدبک معمولی کمک زیادی به درمان اختلالات مغز در لایههای عمقی مغز شما خواهد کرد.
از روش درمان اختلال یادگیری با استفاده از دستگاه لورتا چند سالی است که در کشور ایران نیز استفاده میشود و در تعداد زیادی از مراکز علوم اعصاب و روانشناسی از این دستگاه بسیار پیشرفته برای درمان اختلالهای یادگیری در کلینیک درمان اختلال یادگیری استفاده میشود.
درمان اختلال یادگیری با روش کاردرمانی
کاردرمانی یکی از روشهای موثر برای درمان اختلالات یادگیری است که بر تقویت مهارتهای حسی، حرکتی و شناختی تمرکز دارد. در این روش، با استفاده از فعالیتهای مختلف مانند بازیهای فکری، تمرینات حرکتی و فعالیتهای روزمره، به کودکان کمک میشود تا مهارتهای خود را بهبود بخشند و تواناییهایشان را در پردازش اطلاعات افزایش دهند. همچنین، کاردرمانی به کودکان کمک میکند تا با محیطهای آموزشی و اجتماعی بهتر سازگار شوند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
دارودرمانی
یکی از روشهای دیگر برای درمان اختلال یادگیری کودکان استفاده از روش دارو درمانی است. این داروها معمولا به گونهای هستند که کمک زیادی به جلوگیری اضطراب میکنند و در افزایش تمرکز شما نیز بسیار موثر خواهند بود. در صورت استفاده از دوز مناسب دارو، داروها میتوانند در ابتدا پیشرفت زیادی برای درمان اختلال یادگیری داشته باشند اما توجه داشته باشید که هزینه درمان اختلال یادگیری، در این روش بیشتر است.
اما داروها تنها اختلال را کنترل میکنند و فرد پس از مدتی که از دارو استفاده کرد، ممکن است نتیجه مناسبی از مصرف دارو نگیرد. از مهمترین داروها برای درمان این اختلال میتوان به داروی ریتالین اشاره کرد که کمک زیادی به افزایش قدرت یادگیری کودک میکند. این نکته را نیز دقت داشته باشید که استفاده همیشگی از داروها و مراجعه همیشگی به متخصص میتواند کمی خسته کننده و وقت گیر باشید.
گفتار درمانی
گفتاردرمانی یکی از روشهای مؤثر برای درمان اختلالات یادگیری است که بر بهبود مهارتهای زبانی و ارتباطی تمرکز دارد. این روش توسط گفتاردرمانگران انجام میشود و شامل تکنیکهایی مانند تمرینات تقویت شنوایی، فعالیتهای مداخلهای زبان، و درمان حرکت دهانی است. هدف اصلی گفتاردرمانی، بهبود تواناییهای گفتاری و زبانی فرد است تا بتواند بهتر با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کند و در فعالیتهای روزمره موفقتر باشد.
ورزش و رژیم و غذایی
ورزش و رژیم درمانی میتوانند نقش مهمی در درمان اختلالات یادگیری ایفا کنند. ورزش نه تنها به بهبود سلامت جسمانی کمک میکند، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس نیز میشود. این افزایش اعتماد به نفس میتواند تأثیر مثبتی بر روی تواناییهای یادگیری فرد داشته باشد. بهویژه، ورزشهای منظم میتوانند مهارتهای حرکتی را تقویت کنند و بهبود دهند، که این امر برای افرادی که با اختلالات یادگیری مواجه هستند بسیار مفید است. رژیم درمانی نیز با تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن، میتواند به بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز کمک کند. ترکیب این دو روش میتواند به طور کلی کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد و به آنها کمک کند تا با چالشهای یادگیری بهتر مقابله کنند.
نقش خانواده و معلم در درمان اختلال یادگیری چیست؟
غالبا والدین کودکان مبتلا به ناتوانی در یادگیری، به جهت تماس فراوان و منظم با کودک، اولین افرادی هستند که به نشانه های این اختلال در کودک پی خواهند برد. توجه کنید که اگرچه این کودکان در محیط مدرسه، برخی ناتوانیهای یادگیری را زودتر نشان میدهند، اما با توجه به این که در محیط منزل نیز کودک با تقاضاهای فراوانی برای انجام کارها روبه رو است، ممکن است که والدین به کندی رشد کودک در مهارتهای زبانی، حرکتی و اجتماعی و دشواریهای او در این زمینه توجه نمایند.
آنچه در گام بعدی پس از حضور و دقت والدین اهمیت دارد، دانش معلمین مدرسه در این مورد، علائم آن و ارجاع فوری به یک متخصص در این حوزه است.
از یاد نبرید که این اختلال نیاز به مداخلات تخصصی داشته و پیش بینی آموزشهای جبرانی و فشار به کودک با کلاس های خصوصی و … چاره ساز نخواهد بود. در حقیقت پس از مراجعه به کارشناسان مربوطه و انجام ارزیابیهای هجیانی، حرکتی، عاطفی و آموزش های خاص اختلال یادگیری، برنامه های آموزشی متناسب با مشکلات کودک تدوین خواهد گشت.
به علاوه با توجه به این که اکثر کودکان در زمینههای مختلف ورزشی، هنری و … از استعداد و توانایی بالایی برخوردارند، بایستی به عنوان مربیان و والدین دلسوز در جبران نقص آموزشی آنان با دقت و توجه بیش تر عمل نمود تا از عدم اعتماد به نفس، خستگی و بی علاقگی به درس جلوگیری گردد.
نیازها و خواسته های کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری
کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری نیازها و خواستههای خاصی دارند که باید به آنها توجه شود. این کودکان به حمایت و درک بیشتری از سوی والدین، معلمان و همسالان خود نیاز دارند. استفاده از روشهای آموزشی متنوع و متناسب با نیازهای فردی آنها میتواند به بهبود یادگیری و افزایش اعتماد به نفس آنها کمک کند. همچنین، ایجاد محیطی امن و بدون استرس که در آن کودکان احساس راحتی و پذیرش کنند، بسیار مهم است. توجه به نیازهای عاطفی و اجتماعی این کودکان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانند روابط مثبت و سازندهای با دیگران برقرار کنند.
- خودداری از به کار بردن اصطلاحاتی که سبب خجالت و آسیب رساندن به آن ها می گردد. (همانند تنبل، بی دقت، بی انگیزه).
- دادن امید و حس خوش بینی درباره آینده، توانایی هایشان به منظور دستیابی به اهداف.
- دادن حس اعتماد به این کودکان.
- حمایت همه جانبه، تشویق و دفاع از آن ها در حد منطقی.
- مشخص کردن و فراهم کردن آن چه که آنها برای رسیدن به موفقیت به آن نیاز دارند.
- فراهم کردن متخصصانی که در آموزش این گونه دانش آموزان دانش و تجربه کافی دارند.
- اهتمام زیاد برای مقابله و پیشگیری از مشکلات.
- داشتن انعطاف لازم برای ایجاد زمینه سازگاری کودک با دیگران.
- زمانی که این کودکان با شکست مواجه میشوند، به آن ها یادآوری شود که آن ها استعدادها و نقاط قوت زیادی دارند و این دشواری ها دلیل بر کم هوشی آنها نیست.
- کمک به آنها در شکل گیری و بازسازی عزت نفس و اعتماد به نفس.
- تلاش برای پرورش و رشد نقاط قوت، علایق و استعدادهای آنها.
- فراهم کردن فرصتهایی برای شرکت کودک در فعالیت هایی که در آن استعداد داشته و به آن علاقه دارد.
- ارتباط نزدیک میان خانه، مدرسه و درمانگر، به گونه ای که مانند یک تیم با هم همکاری داشته باشند.
پیامدهای عدم درمان اختلال یادگیری
پس از تشخیص، بایستی فورا در جهت درمان این مشکل اقدام نمود. چرا که در صورت عدم اقدام به موقع برای درمان، ممکن است پیامدهای جبران ناپذیری متوجه کودک شما گردد. از یاد نبرید از آنجا که این کودکان در درسهای مدرسه با شکست مواجه میگردند، اغلب اعتماد به نفس آنها آسیب خواهددید. در نتیجه مهارتهای اجتماعی این کودکان نیز تحت الشعاع قرار خواهدگرفت. به طور کلی از جمله پیامدهای عدم درمان اختلالات یادگیری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تحمل کم در برابر شکست و ناکامی
- فشار عصبی زیاد
- اضطراب و نگرانی
- منزوی و گوشه گیر شدن
- بروز رفتار های پرخاشگرانه
- وابسته بودن به دیگران
- عدم انگیزه و رغبت نسبت به یادگیری
به طور کلی میتوان گفت اختلال یادگیری نوعی اختلال مغزی است که باعث میشود فرد مشکلات زیادی را در استفاده از تواناییها و قابلیتهای ذهنی خود داشته باشد و این امکان را نداشته باشد که بسیاری از مطالب جدید را یاد بگیرد. به همین جهت عدم درمان اختلال یادگیری کودکان میتواند تاثیر بسیار منفی بر تواناییها، استعداد و قدرت یادگیری کودکان بگذارد.