تأثیر بیماری زردی کودک بر شنوایی او

صفحه اصلی » مقالات » تأثیر بیماری زردی کودک بر شنوایی او

دانشنامه مشکلات شنوایی

علائم بیماری زردی، زرد شدن پوست و چشم می‌باشد که به دلیل تجمع رنگ‌دانه زرد صفراوی (بیلی‌روبین) در خون ایجاد می‌شود. بیلی‌روبین که در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز در کبد تولید می‌شود نوعی ماده‌ی دفعی است و از طریق مدفوع دفع می‌شود. زردی نوزادان بیماری غیر عفونی و غیر واگیر است. این زردی با زردی بزرگ‌سالان متفاوت است، زردی در بزرگ‌سالان به علت هپاتیت (التهاب کبد)، انسداد یا ناهنجاری در مجاری صفراوی و برخی انواع کم خونی حاصل می‌شود. در ادامه بیشتر به  ارتباط بین زردی کودک و شنوایی می‌پردازیم.

زردی کودک

تیره شدن ادرار به دنبال تغییر رنگ پوست رخ می‌دهد. این پدیده به این علت ایجاد می‌شود که رنگ‌دانه انباشته شده در خون به داخل ادرار سرریز می‌کند. همچنین ممکن است علاوه بر این علائم، مدفوع نیز کمرنگ شود.

در 30 درصد از نوزادان در طی هفته اول بعد از تولد زردی دیده می‌شود؛ که «زردی فیزیولوژیک» نامیده می‌شود. تقریباً در تمام این نوزادان هیچ‌گونه پیشینه بیماری وجود ندارد و علت بروز آن تنها به این دلیل است که کبد و دستگاه گوارش کودک در حال تطابق یافتن با زندگی خارج رحمی است. در نوزادانی که شیر مادر می‌خورند، زردی فیزیولوژیک بیشتر دیده می‌شود.

زردی به دنبال رسوب ماده رنگینی به نام بیلی‌روبین در زیر پوست به وجود می‌آید؛ زیرا کبد نوزادان هنوز فعال نشده و بعد از تولد به‌مرور زمان شروع به فعال شدن می‌کند، به همین دلیل نوزادان در هفته اول زردی بیشتری دارند و وقتی کبدشان شروع به فعال شدن نمود، این ماده رنگی دیگر در زیر پوست رسوب نخواهد کرد. این زردی تنها در پوست نیست که ایجاد می‌شود، بلکه در قسمت‌های دیگر بدن از جمله قلب، چشم، روده، عضله، ریه، استخوان و مغز هم دیده می‌شود که تنها زردی پوست قابل مشاهده است.

اولین جایی که زردی در آن قابل رؤیت می‌شود چشم‌ها هستند. آخرین جایی هم که پس از بهبودی از زردی پاک می‌شود چشم‌ها هستند.

علائم زردی کودکان

• ادرار قهوه‌ای تیره
• زرد شدن پوست
• و سفیدی چشم‌ها
• تهوع و کاهش اشتها
• مدفوع کمرنگ

مهم‌ترین عضوی از بدن که در اثر زردی صدمه می‌بیند مغز است. اگر این بیماری درمان نشود، تخریب عصب شنوایی نوزاد را به همراه دارد.

 اقدامات بعد از تشخیص زردی

1.در صورت زرد شدن پوست کودک، او را نزد پزشک متخصص ببرید.

2.در صورت وجود زردی در کودک هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. کودک مبتلا به زردی باید حتماً توسط پزشک بررسی شود؛ زیرا مقادیر بالای «بیلی‌روبین» (ماده‌ای دفعی است که در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز در کبد تولید می‌شود و از طریق مدفوع دفع می‌شود) در خون می‌تواند به اندام‌های داخلی آسیب برساند. همچنین هر نوع بیماری زمینه‌ای باید تشخیص داده شود.

3.در صورتی که کودک بدحال و بی‌اشتهاست، جهت جلوگیری از کم آب شدن بدن به وی مقادیر زیادی مایعات بدهید (کودکان بالاتر از 6 ماه).

5.بهداشت را در مورد کودک کاملاً رعایت کنید، زیرا ممکن است کودک شما مبتلا به هپاتیت باشد که مسری است.

5. زردی ممکن است با نخوردن شیر، تب، تشنج، بی‌حالی و گریه همراه باشد و در نهایت نوزاد به کما رفته و در صورت عدم درمان نوزاد فوت خواهد کرد.

گوش کودک

80 درصد نوزادان نارس و 60 درصد نوزادان رسیده ممکن است زردی داشته باشند، یعنی در واقع از هر 5 نوزادی که به دنیا می‌آید، 3 تا 4 نوزاد زردی دارند. از این تعداد، حدود 95 درصد، دارای زردی طبیعی می‌باشند و به‌مرور زمان بهبود می‌یابند، اما 5 درصد دارای زردی غیرطبیعی و خطرناک می‌باشند و پزشکان با تشخیص و درمان به‌موقع باید به این نوزادان کمک کنند و در صورت عدم درمان سریع و مناسب، مشکلات و عوارض مادام‌العمری را برای نوزاد به همراه دارد و حتی بعضی مواقع به مرگ نوزاد خواهد انجامید.

اشاره نمودیم که مهم‌ترین عضوی که آسیب می‌بیند مغز است که اگر به‌موقع زردی درمان نشود، مغز نوزاد دچار عوارض شدیدی خواهد شد. در صورت درمان این بیماری، تخریب عصب شنوایی نوزاد رخ می‌دهد.

هم چنین ببینید: خرید سمعک و بهترین قیمت سمعک

از جمله دیگر عوارض، تشنج و اختلالات حرکتی است، یعنی حرکات کودک ناموزون بوده و در راه رفتن تعادل ندارد و در نهایت دچار فلجی می‌شود و یا ضریب هوشی او به حدی پایین می‌آید که مجبور می‌شویم او را در گروه معلولان ذهنی قرار دهیم.

در نتیجه خطرناک‌ترین تأثیر زردی بر مغز و عصب شنوایی است.

پیشگیری از زردی کودکان

• بهترین روش پیشگیری از زردی به این صورت است که قبل از بارداری مادران، RH و گروه خونی‌شان را بدانند. در صورت منفی بودن RH خون مادر و مثبت بودن RH خون کودک، احتمال زردی نوزاد بیشتر است.
• در این موارد توصیه می‌شود از تزریق آمپول «روگام» استفاده شود که بعضی از متخصصان عقیده دارند که باید در 2 نوبت (سه ماه سوم حاملگی و بعد از تولد) آن را تزریق کنند. بعضی متخصصان نیز معتقدند بعد از تولد نوزاد و پس از 72 ساعت باید این آمپول تزریق شود تا در صورت حاملگی دوم، فرزند بعدی دچار این بیماری نشود.
• لزوم تغذیه نوزاد با شیر مادر در پیشگیری و درمان زردی نوزادان نقش بسیار مهمی دارد.
• درمان عفونت‌های مادر از دیگر راهکارهای پیشگیری از زردی نوزادان است. پزشک متخصص زنان و زایمان نیز نقش مهمی در پیشگیری از ابتلای نوزاد به زردی ایفا می‌کند. پزشک متخصص می‌تواند با جلوگیری از زایمان‌های سخت به‌سلامت مادر و نوزاد کمک زیادی نماید، زیرا در مواردی که خون ریزی زیر پوست و کبودی هنگام زایمان ایجاد شود، نوزاد در معرض خطر ابتلا به زردی قرار می‌گیرد.

درمان زردی پوست

اگر نوزادی زردی داشت، اولین کار مشورت با پزشک است و پس از آن از روش‌های درمانی پیشنهادی استفاده می‌شود. یکی از روش‌های درمانی برای این منظور، فتوتراپی (نوردرمانی) است و در موارد شدید نیز گاهی نیاز به تعویض خون نوزاد وجود دارد. گاهی اوقات متخصص، مصرف دارو را تجویز می‌نماید. زمانی که نوزاد زرد است شیردهی زود به زود و با فواصل زمانی کمتر بهترین راهکار است. از دادن آب و آب قند جدا خودداری نمایید چون باعث بدتر شدن زردی خواهد شد.

و در آخر …

در سال‌های اخیر باوجود پیشرفت‌های علم پزشکی، افزایش بیلی‌روبین و تأثیر آن بر دستگاه‌های مختلف حسی و حرکتی، هنوز هم از مشکلات عمده در مبحث سلامت نوزادان به‌حساب می‌آید. با توجه به این که یکی از مهم‌ترین تأثیرات زردی، روی شنوایی است، آزمایش‌های لازم باید صورت گیرد. جهت شناسایی کودکانی که با این اختلال روبه رو هستند به‌ویژه در برنامه‌های غربالگری شنوایی، باید وضعیت شنوایی حداقل با دو آزمایش ABR و OAE مورد ارزیابی قرار گیرد.

سوالات متداول

آیا زردی می‌تواند بر شنوایی کودک تأثیر بگذارد؟

بله، زردی شدید می‌تواند بر شنوایی کودک تأثیر بگذارد. بیلی روبین اضافی می‌تواند به مغز آسیب برساند، از جمله بخش‌هایی که مسئول شنوایی هستند.

کدام نوزادان بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات شنوایی ناشی از زردی هستند؟

نوزادانی که زودرس متولد می‌شوند یا وزن کم دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات شنوایی ناشی از زردی هستند. نوزادانی که گروه خونی آنها با مادر آنها ناسازگار است نیز در معرض خطر بیشتری هستند.

آیا زردی خفیف می‌تواند بر شنوایی کودک تأثیر بگذارد؟

احتمال اینکه زردی خفیف بر شنوایی کودک تأثیر بگذارد بسیار کم است.

درباره تحریریه طنین سمعک

کلینیک «طنین سمعک» با نزدیک به سی سال سابقه در زمینه شنوایی‌سنجی و تجویز سمعک، به عنوان یکی از پیشروان این صنعت در ایران شناخته می‌شود! با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و به‌روز، خدمات تخصصی شنوایی‌سنجی، تعیین سطح شنوایی، و تجویز سمعک‌های دیجیتالی را به بیش از ۵۰۰۰ بیمار ارائه داده‌ایم؛ با افتخار از نرخ رضایتمندی بالای ۹۵٪ بیمارانمان به عنوان نشانی از تعهد و تخصص خود یاد می‌کنیم.