انواع اختلالات روانی در کودکان + راه درمان اختلال روانی کودک
اختلالات روانی در کودکان به عنوان تغییرات جدی در نحوه یادگیری، رفتار یا کنترل احساسات توصیف می‌شوند، که ممکن است به پریشانی و مشکلات در زندگی روزمره منجر شوند. تشخیص این اختلالات برای والدین چالش‌برانگیز است و بسیاری از موارد به‌دلیل عدم شناخته شدن، نادیده گرفته می‌شوند. به همین دلیل ضروری است که علائم اختلالات روانی در کودکان را بشناسید تا بتوانید به موقع آنها را تشخیص داده و به فرزند خود کمک کنید.
بیماری روانی چیست؟
سلامت روان به معنای سلامت کلی در تفکر، تنظیم احساسات، و رفتار افراد است. بیماری روانی یا اختلال سلامت روان به عنوان الگوها یا تغییراتی در تفکر، احساس یا رفتار تعریف می‌شود که ممکن است منجر به ناراحتی یا اختلال در عملکرد فرد شود.
اختلالات روانی در کودکان معمولاً به عنوان تأخیر یا اختلال در توسعه تفکری، رفتار، مهارت‌های اجتماعی، و تنظیم احساسات نسبت به سن مشخص تعریف می‌شوند. این مشکلات می‌توانند برای کودکان منجر به تجربه آزارآور شده و به اختلال در عملکرد آنها در محیط‌های اجتماعی مختلف، از جمله مدرسه یا خانه، منجر شوند.
موانع درمان اختلالات روانی دوران کودکی
درک اختلالات روانی کودک می تواند دشوار باشد زیرا رشد طبیعی کودکی فرآیندی است که شامل انواع تغییرات است. علاوه بر این، علائم یک اختلال ممکن است بسته به سن کودک متفاوت باشد و کودکان ممکن است نتوانند توضیح دهند که چگونه احساس می کنند یا چرا رفتار خاصی دارند. ممکن است والدین به دلایل مختلفی مانع از درمان اختلالات روانی در کودک شوند. مثلا والدین ممکن است نگران ننگ مرتبط با بیماری روانی یا استفاده از داروها و هزینه‌های درمان باشند. این عوامل از موانع درمان اختلالات روانی در کودکان هستند.
انواع اختلال روانی کودکان
اختلالات سلامت روان در کودکان، یا اختلالات رشدی مورد بررسی توسط متخصصان سلامت روان، ممکن است شامل 9 اختلال زیر باشد که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.
1. اختلالات رشد عصبی: معمولاً در اوایل دوره رشد و پیش از ورود به مدرسه، ایجاد می‌شود. این اختلالات با نقایص مشخص در رشد شناختی همراه هستند و بر عملکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی و شغلی کودک تأثیر منفی می‌گذارند. از جمله اختلالات رشدی معمول می‌توان به نقص توجه یا اختلال بیش‌فعالیت اشاره کرد. همچنین، اوتیسم، ناتوانی‌های یادگیری، ناتوانی ذهنی (یا عقب‌ماندگی ذهنی)، اختلالات رفتاری، فلج مغزی، و اختلالات بینایی و شنوایی نیز جزء دیگر اختلالات رشد عصبی محسوب می‌شوند. کودکان مبتلا به این اختلالات مشکلاتی در تمرکز دارند و به تکانش پرداختی معرفی می‌شوند. این کودکان نقص در اجرای دستورات را تجربه می‌کنند و به سرعت از حوصله خود افت می‌کنند.
2. اختلالات اضطرابی: اختلالات اضطرابی در کودکان باعث می‌شوند که در مواجه با شرایط یا تغییرات خاص، کودک ناگهان ترس و دلهره احساس کند. علاوه بر این، علائم فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب یا عرق کردن نیز ظاهر می‌شود. اختلال وسواس جبری (OCD)، اضطراب اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، و لال شدن ناگهانی، نمونه‌هایی از اختلالات اضطرابی هستند.
3. اختلالات رفتارمخرب: کودکان مبتلا به اختلالات رفتار مخرب، معمولاً به تخطی از قوانین تمایل دارند و اغلب در محیط مدرسه یا مهد کودک به اختلال منجر می‌شوند.
4. اختلالات رشد فراگیر: اختلالات رشد فراگیر در کودکان باعث مقاومت در مقابل اصول و دروس می‌شود و معمولاً در محیط‌هایی مانند مهد و دبستان به مشکلات ایجاد می‌کند.
5. اختلالات خوردن: اختلالات خوردن به معنای تجربه احساسات یا دیدگاه‌های شدید و انجام رفتارهای غیرعادی نسبت به غذا می‌باشد. از اختلالات خوردن رایج می‌توان به بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، اختلال پرخوری، اختلال پاکسازی، و سندرم خوردن در شب اشاره کرد.
6. اختلالات دفع: اختلالات دفع، مشکلاتی هستند که بر رفتار مرتبط با استفاده از دستشویی تأثیر می‌گذارند، و یکی از اختلالات رایج در این زمینه شب ادراری است.
7. اختلالات یادگیری و ارتباطی: کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری و ارتباطی، دچار مشکلات در پردازش و ذخیره اطلاعات می‌شوند و قادر به بیان افکار و عقاید خود نیز نمی‌باشند.
8. اختلالات عاطفی: اختلالات عاطفی شامل احساسات ماندگار از غم و اندوه یا تغییرات سریع در خلق و خوی کودکان است. این مشکلات شامل انواع افسردگی و اختلالات دوقطبی می‌شوند. اختلال خلق و خوی مخرب نیز یک اختلال شناخته شده است که در دوران کودکی و نوجوانی ظاهر می‌شود و شامل تحریک پذیری مداوم و حملات عصبانیت است.
9. اختلالات تیک: اختلالات تیک در کودکان باعث تولید ناگهانی، غیرارادی و مکرر حرکات و صداهای بی معنی می‌شود که به تیک زدن معروف است. این حرکات می‌تواند شامل پلک زدن مداوم، بالا انداختن شانه‌ها، کشش گردن، حرکت دهان، فشردن فک یا تف کردن باشد. تیک‌های صوتی نیز شامل صداهایی مثل صاف کردن گلو، غرغر کردن، سرفه کردن یا بو کردن می‌شوند.
علائم هشدار دهنده بیماری روانی در کودکان چیست؟
در اینجا علائم و نشانه‌هایی که به شکل هشدار هستند تا بتوانید اختلال روانی در کودک را تشخیص دهید را گردآوری کرده‌ایم. این علائم هشدار دهنده عبارتند از:
- غم یا ناراحتی مداومی که بیشتر از دو هفته طول بکشد؛
- کودک منزوی و کناره گیر است و تعاملات اجتماعی ندارد؛
- کودک به خود صدمه می‌زند یا در مورد آسیب به خود صحبت می‌کند؛
- هر گونه صحبت در مورد خودکشی یا مرگ؛
- طغیان یا تحریک پذیری شدید؛
- انواع رفتارهای از کنترل خارج شده؛
- تغییرات شدید در رفتار، شخصیت و خلق و خو؛
- تغییر در عادت‌های مرتبط به غذا خوردن و اشتها و کاهش وزن؛
- مشکلات مرتبط با خوابیدن؛
- ابتلا به سردردهای مکرر یا معده درد؛
- مشکل در تمرکز؛
- تغییرات در عملکرد تحصیلی وی در مدرسه؛
- عدم تمایل به حضور در مدرسه.
اگر مشکوک هستید که کودکان مبتلا به اختلال روانی است بهتر است:
اگر در مورد سلامت روان کودک خود نگران هستید، بهتر است با مسئولین مراقبت بهداشت کودک خود صحبت کنید و رفتارهای کودکتان را توضیح دهید. همچنین می‌توانید با سایر اطرافیان کودک مانند معلم، دوستان و سایر افراد نزدیک صحبت کنید تا ببینید آنها متوجه تغییر در رفتار فرزند شما شده‌اند یا نه. سپس این اطلاعات را به مشاور یا مسئول مراقبت بهداشت ارائه دهید.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی چگونه بیماری روانی را در کودکان تشخیص می‌دهند؟
برای تشخیص اختلالات روانی کودک لازم است زندگی روزمره کودک بررسی شود تا بتوان از روی علاسم و نشانه‌ها شرایط وی را سنجید. جهت تشخیص دقیق‌تر بهتر است کودک به یک متخصص مانند روانپزشک، روانشناس، مددکار اجتماعی بالینی، پرستار روانپزشکی یا سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشت روان مراجعه کند تا بتوان تشخیص داد که کودک مبتلا به اختلالات روانی هست یا خیر. ارزیابی و بررسی کودک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه کامل پزشکی
- بررسی تاریخچه پزشکی
- بررسی سابقه ضربه جسمی یا روانی
- بررسی سوابق خانوادگی در مورد سلامت جسمی و روانی
- بررسی علائم و نشانه‌هایی که والدین در مورد آن نگران هستند
- بررسی رشد و جدول زمانی رشد کودک
- بررسی سوابق تحصیلی
- مکالمه با کودک و بررسی رفتارهای وی
- ارزیابی ها و پرسشنامه‌های استاندارد برای کودک و والدین
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، راهنمای منتشر شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا، معیارهایی را برای تشخیص بر اساس ماهیت، طول مدت و تأثیر علائم و نشانه ها ارائه می‌دهد. یکی دیگر از دستورالعمل های رایج تشخیصی، طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD) از سازمان بهداشت جهانی است.
تشخیص بیماری روانی در کودکان ممکن است زمان زیادی بگیرد زیرا معمولا کودکان و خردسالان در بیان احساسات خود و درک مشکل دارند. همجنین رشد طبیعی در هر کودک متفاوت است. بنابراین درمانگر می‌تواند در طی زمان تشخیص خود را تغییر دهد و یا آن را اصلاح کند.
درمان اختلالات روانی کودک
گزینه‌های درمانی رایج برای کودکانی که دارای اختلالات روانی هستند شامل موارد زیر هستند:
- درمان اختلالات روانی کودک با روان درمانی: این درمان که به رفتار درمانی یا گفتار درمانی نیز شناخته می‌شود، راهی جهت برطرف کردن نگرانی‌های مرتبط به سلامت روان است که از طریق حرف زدن با روانشناس و یا دیگر متخصصان سلامت روان انجام می‌شود. روان درمانی در کودکان خردسال ممکن است شامل بازی کردن با کودک و صحبت کردن با وی در حین بازی انجام شود. همچنین در طی روان درمانی کودکان و نوجوانان یاد می‌گیرند که چطور می‌توانند افکار و احساسات خود را بیان کنند و چگونه به آنها پاسخ دهند. همچنین انها یاد می‌گیرند چطور رفتارهای جدید و مهارت‌های مقابله‌ای را آموزش ببینند.
- درمان اختلالات روانی کودک با دارو: در برخی موارد ممکن است با تشخیص متخصص برخی از داروها مانند داروهای محرک، ضد افسردگی، ضد اضطراب، ضد روان پریشی و تثبیت کننده خلق به عنوان برنامه درمان استفاده شوند. در این مواقع متخصص به شما خطرات، عوارض جانبی و در نهایت مزایای استفاده از این روش را توضیح خواهد داد.
چگونه می‌توانم به فرزندم کمک کنم تا با بیماری روانی کنار بیاید؟
والدین نقش حیاتی در حمایت از فرزندان برای مقابله با بیماری و اختلالات روانی دارند. برای مراقبت از خود و فرزندان، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
– افزایش دانش خود درباره اختلالات روانی کودکان
– مشاوره خانواده با هدف همکاری همه اعضای خانواده در درمان
– درخواست راهنمایی از متخصص بهداشت روان در برخورد و پاسخگویی به کودک
– شرکت در برنامه‌های آموزشی برای والدین کودکان مبتلا به اختلال روانی
– مطالعه تکنیک‌های مدیریت استرس برای پاسخ آرام به فرزند
– ایجاد برنامه‌های آرامش و تفریح برای کودک
– تشویق به توانمندی‌ها و توانایی‌های فرزند
– تعامل با مدرسه و معلمان برای حمایت مناسب از فرزند
این موارد را به عنوان راهکارهای موثر برای مدیریت اختلالات روانی کودکان در نظر بگیرید.
سخن آخر
در این مقاله، تلاش کرده‌ایم انواع اختلالات روانی کودکان را مورد بررسی قرار دهیم، به ویژه اختلالات رشد و یادگیری که یکی از مهمترین مسائل در زمینه کودکان محسوب می‌شود. برای درمان اختلال یادگیری در کودکان، مشاوران ما آماده‌اند تا به شما کمک نمایند.
