معاینه گوش با اتوسکوپی چگونه است؟

اتوسکوپ نام یک دستگاه پزشکی است که جهت معاینه گوش به کار گرفته می‌شود. این دستگاه، عضو جدانشدنی کار متخصصان گوش است. چرا که به لطف اختراع و ساخت انواع اتوسکوپ به‌راحتی می‌توان نقاط کور گوش را مشاهده کرد و بخش‌های میانی را زیر ذره‌بین قرار داد. از آنجایی که اتوسکوپی روش بسیار مهمی در معاینه گوش است؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که در ادامه همراه ما باشید تا همه چیز در مورد آن را بدانید.

اتوسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟

همانطور که در ابتدا گفته شد؛ با اتوسکوپ می‌توان گوش بیماران را به آسانی معاینه نمود و منشا اختلالات را پیدا کرد. هنگامی که یک بیمار برای درد گوش و یا حتی درد مفاصل بینی خود به یک پزشک مراجعه می‌کند؛ پزشک بعد از بررسی شرح حال کلی بیمار، به سراغ اتوسکوپی می‌رود. به جرات می‌توان گفت که مهم‌ترین و ضروری‌ترین قدم برای شروع درمان اختلالات گوش و بینی، انجام اتوسکوپی است.

اگر اتوسکوپ به‌خوبی کار کند و قابلیت بزرگنمایی، ایجاد روشنایی و فشار هوا را داشته باشد؛ پزشک به‌راحتی می‌تواند کانال گوش، تمامی اجزا، بخش‌های میانی و داخلی را به‌طور کامل بررسی کند. بعد عملیات تخلیه محتویات گوش، تشخیص التهابات و عفونت گوش، بررسی پرده گوش، تشخیص عارضه‌های ناشی از مفاصل کناری گوش و همچنین ارزیابی شنوایی و نصب سمعک را انجام دهد.

اتوسکوپ از چند بخش تشکیل شده و چگونه عمل می‌کند؟

به‌طور کلی اجزا اتوسکوپ به سه بخش اصلی دسته، سر و مخروط تقسیم می‌شوند.

1- دسته:

در دسته آن، منبع تغذیه قرار دارد. انواع اتوسکوپ از نظر منبع تغذیه به دو دسته باتری دار و الکتریکی تبدیل میشوند.

2- سر:

سر اتوسکوپ جایی است که تعدادی لامپ‌های هالوژن و یا فیبرهای رشته ای قرار دارد. شدت نور این لامپ ها قابل تنظیم بوده و بسته به تشخیص پزشک میزان نور خروجی تغییر می‌کند. در راستای سر این دستگاه یک چشمی یا همان لنز قرار دارد که برای بزرگ‌نمایی استفاده می‌شود. قدرت بزرگ‌نمایی لنز تا ۴۰ برابر بوده و با آن امکان مشاهده تمامی جزئیات کانال گوش فراهم می‌شود.

۳- مخروطی یا اسپکولوم:

قسمت مخروطی، قسمتی است که برای قرار گرفتن در سوراخ گوش و بینی بیمار طراحی شده است. قابل ذکر است که قسمت مخروطی اتوسکوپ به دلیل رعایت اصول بهداشتی، به گونه‌ای ساخته شده که به‌راحتی بتوان بعد از هر معاینه مخروط را جدا کرد.

 قطر و طول اسپکولوم‌ها بسته به اندازه گوش بیماران متغیر بوده و پزشکان می‌بایست برای راحتی حال و عدم آسیب به گوش بیماران، چند مخروط را تهیه نمایند و متناسب با اندازه گوش افراد از آنها استفاده کنند. به‌طور‌مثال، اندازه‌های معمول قسمت مخروطی یا همان اسپکولوم برای نوزادان ۲ میلی‌متر، کودکان، ۳ الی ۴ میلی‌متر و برای بزرگسالان هم ۴ الی ۶ میلی‌متر است.

چگونه باید از اتوسکوپ استفاده کرد؟

معاینه گوش توسط دستگاه اتوسکوپ کار سختی برای پزشکان نیست اما قطعا بسیار حساس است؛ چرا که ممکن است به دلیل عدم آگاهی پزشک، بیمار احساس ناراحتی کند و حتی به گوش آسیب وارد شود. پس توصیه می‌کنیم که به عنوان پزشک تمامی نکات کار با روش اتوسکوپی را فرا بگیرید و سپس از آن برای معاینه بیماران خود استفاده کنید.

برای استفاده از اتوسکوپ، بیمار را آماده کنید و سپس دستگاه را روشن کنید. منظور از روشن شدن دستگاه، ایجاد روشن شدن چراغ‌ها و فیبرهای نوری درون دستگاه است؛ که همانطور که گفته شد یا با باتری کار می‌کند و یا به برق شهری متصل است. پس از آن دستگاه را مانند یک خودکار در دست، بین انگشت شست و اشاره بگیرید. سپس قسمت مخروطی را در گوش بیمار قرار دهید.

پس از قرارگیری اسپکولوم در گوش بیمار حالا نوبت آن رسیده که با دقت به صفحه لنز یا همان چشمی نگاه کنید و بخش‌های گوش و بینی بیمار را بررسی نمایید. در این مرحله باید دقت زیادی به خرج دهید تا وجود هرگونه مشکل و اختلالاتی را همچون عفونت، چرک، التهاب، ورم، آسیب دیدگی، پارگی، تغییر رنگ و… را تشخیص دهید.

پزشکان و متخصصان گوش می‌گویند که:” برای عملکرد بهتر اتوسکوپ و صاف شدن مجرای گوش، توصیه می‌شود که گوش بیمار را به سمت بالا و عقب سر، کشیده شود”. البته برای کودکان و نوزادان این عمل عکس می‌شود. یعنی جهت کشش گوش به سمت پایین است.

اختلالاتی که با دستگاه اتوسکوپ در گوش قابل مشاهده هستند:

•     اوتیت مدیا (التهاب گوش به دلیل وجود باکتری)
•     وجود عفونت در گوش
•     وجود چرک غیر طبیعی در گوش
•     ایجاد قرمزی در مجرای گوش
•     ایجاد تورم و ورم‌های غیر نرمال در بخش‌های داخلی گوش
•     پارگی و شل شدگی پرده گوش
•     عصب کورداتمپانی

• تمپانواسکلروز ( سوراخ شدن پرده گوش یا غشای تمپان)
•     وجود اشیای ریز و یا حشره در گوش
•     مسدود بودن مجرای گوش
•     وجود پولیپ گوش
•     وجود استخوان‌های اضافی در گوش
•     وجود زائده بلند سندانی

انواع اتوسکوپ موجود در بازار

انواع اتوسکوپ با توجه به منبع تغذیه، اندازه و قابلیت‌های آن در بازار وجود دارد. پزشک بسته به نیاز و بودجه‌ی خود می‌تواند آن را از شرکت‌های معتبر خریداری نماید.

اتوسکوپ باتری دار و الکتریکی

مدل باتری دار اتوسکوپ قابل حمل بوده و قابل شارژ است. این مدل نسبت به مدل الکتریکی بیشتر طرفدار دارد. چرا که مدل الکتریکی ثابت بوده و وابسته به منبع الکتریسیته است.

اتوسکوپ جیبی

یکی دیگر از انواع اتوسکوپ ها را می‌توان به اتوسکوپ جیبی اشاره کرد که این مدل‌ها نسبت به تمامی اتوسکوپ های دیگر سایز کوچک و وزن کمی دارد. تاجایی‌که، می‌توان به‌راحتی در جیب کت قرار داد و آن را حمل کرد. اما این نوع دستگاه، ایرادی که دارد این است که دیگر قابل ارتقا نیست و نمی‌توان لنز، آینه‌های طبی و دیگر اجزا آن را تعویض کرد. عملا پس از ایجاد یک مشکل کوچک، غیرقابل استفاده می‌شوند.

اتوسکوپ قابل جداسازی

از دیگر انواع اتوسکوپ که پزشکان بسیار از آن استفاده می‌کنند؛ مدلی است که می‌توان به راحتی دریچه عدسی آن را جدا کرد. با داشتن این قابلیت می‌توان از آن علاوه‌بر بررسی پرده گوش، کانال‌ها و مجرای گوش، برای خارج کردن ترشحات گوش هم از آن استفاده کرد. در واقع پزشک بعد از عدم مشاهده پرده گوش، تصمیم به خارج کردن چرک و ترشحات گوش می‌گیرد که هر دو کار به وسیله روش اتوسکوپی انجام می‌شود.

برخی دیگر از انواع اتوسکوپ به‌منظور ارزیابی میزان تحرک پرده گوش مجهز به محلی جهت وارد کردن فشار هوا از طریق مخروط شده‌اند. با استفاده از این قابلیت می‌توان تمامی اختلالات پرده گوش را بررسی کرد.

نمونه‌های به‌روز اتوسکوپ، با استفاده از کابل به سیستم کامپیوتری متصل می‌شوند. با استفاده از این قابلیت امکان بررسی بسیار دقیق‌تر به پزشک داده می‌شود. قابل ذکر است که مدل‌هایی از اتوسکوپ، دارای قابلیت ضبط ویدیو بوده که به همین دلیل، نمای بسیار دقیق‌تری از جزئیات مجاری گوش ارائه می‌دهند. یکی از مزایای اتوسکوپ های ویدیویی، قابلیت ارائه آموزش و مشاوره است.

هنگام خرید اتوسکوپ باید به چه مواردی توجه کرد؟

همانطور که تا به اینجا خواندید؛ اتوسکوپ ها انواع مختلفی دارد. که خریدار می‌بایست نسبت به نیاز و هدف خود، مناسب‌ترین مدل را انتخاب کند. به‌طور خلاصه مواردی که برای انتخاب این دستگاه باید دقت کنید شامل موارد زیر می‌شود:

• اندازه ( جیبی، استاندارد)
• قابلیت ( امکان اتصال به کامپیوتر، جداسازی، تنظیم نور و…)
• منبع تغذیه ( منبع الکتریسیته یا باتری)
• نوع منبع نور و نوع لامپ (رشته یا LED)
• کیفیت و نوع برند دستگاه

از آنجایی که این دستگاه یکی از ضروری‌ترین دستگاه‌ها برای متخصصان گوش است؛ لذا جهت انتخاب بهترین دستگاه باید دقت زیادی به خرج داده شود.